متولیان مدیریت منابع آبی کشور بارها اعلام کرده اند که ایران در منطقه ای خشک و نیمه خشک قرار گرفته و میزان بارش در سال های اخیر کاهش قابل ملاحظه ای داشته، به گونه ای که امروز با بحران کم آبی مواجه هستیم و تبیین درست شرایط موجود یک ضرورت و وظیفه محسوب می شود.
موضوع بحران کم آبی و خشکسالی ناشی از کاهش آب های تجدیدپذیر متاثر از عوامل گوناگون، امروز به عنوان یک واقعیت اجتناب ناپذیر مطرح است که استفاده از ظرفیت های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی می تواند ابعاد آن را به درستی برای افکار عمومی تبیین کرده و حساسیت های لازم را درباره آن به وجود آورد.
با توجه به شرایط موجود، امروز امر به صرفه جویی در مصرف آب امر به معروف و نهی از اسراف آن نهی از منکر جدی است که باید همه اقشار جامعه به آن توجه داشته باشند.
بهزاد پارسا مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز با اشاره به کاهش آب های تجدیدپذیر در کشور، گفت: 130 میلیارد متر مکعب آب تجدید پذیر در کشور داریم که این مقدار اکنون به 115 میلیارد متر مکعب کاهش یافته است. منابع آب تجدیدپذیر شامل آب بارندگی است که جایگزین می شود و امروز این منابع آبی در کل کشور کاهش یافته است.
پارسا خاطرنشان کرد: در کشور 183میلی متر بارندگی داریم در حالی که میانگین بارندگی باید 240 میلیی متر باشد. در استان البرز نیز درشش سال گذشته این مقدار به 205 میلی متر کاهش یافته و در آمار بلند مدت به 230 میلی متر رسیده است که این کاهش ها در بارش باران نیز مشکلاتی ایجاد کرده است.
وی تصریح کرد: استفاده بیش از اندازه از منابع آب استراتژیک نیز از مشکلاتی است که با آن دست به گریبان هستیم. در حالی که میزان متوسط مصرف سرانه روزانه در جهان 120 لیتر است، این میزان در ایران 150 لیتر در روز و در استان البرز 205 لیتر در روز است.
به گفته مسوولان دربخش روان آب ها نیز باکاهش 50 درصدی مواجه هستیم، این آبها در رودخانه ها جاری می شوند که آن خشکسالی و افزایش دما است. در گذشته این آبها به رودخانه ها و منابع آب زیرزمینی رودخانه ها اضافه می شده و اکنون چشمه ها خشک شده و دیگر به آب رودخانه ها اضافه نمی شود.
کاهش بارش باران و بحران کم آبی و فروکش کردن منابع آب زیرزمینی تنها کم آبی را به همراه نداشته بلکه این کاهش سبب بحران های دیگری شده که از جمله آن می توان به بروز پدیده گرد و غبار اشاره کرد.
در حقیقت تامین امنیت منابع آبی، تضمین کننده امنیت در بخش های مختلف در کشور از جمله حوزه های اجتماعی و حتی دینی است و بر این اساس ضرورت دارد که از ظرفیت های موجود در کشور باید به درستی برای غلبه بر این بحران بهره برد.
بخش های مختلف در کشور دارای حوزه نفوذی بر مردم هستند که از جمله حوزه هایی که نفوذ بالایی دارند، شبکه گسترده مساجد، روحانیت و هیئات مذهبی است که می توانند این ظرفیت عظیم را برای تبیین درست بحران و توصیه مردم به درست مصرف کردن آب به عنوان مصداق بارزی از امر به معروف به کار گیرند.
آموزه های دینی ما نیز بر استفاده درست از نعمت های خداوند تاکید دارد، به ویژه قرآن کریم در این خصوص دستوراتی دارد که یادآوری آن برای مردم می تواند تاثیرگذاری بالایی داشته باشد.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان البرز با اشاره به موضوع آب به عنوان یک امر حیاتی برای کشور، در این خصوص، گفت: نگاه دین به این موضوع می تواند فرهنگ سازی مناسبی برای کنترل مصرف بی رویه آب داشته باشد.
حجت الاسلام والمسلمین سید عباس مسعودی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا به اعزام مبلغین مذهبی به مساجد در مناطق مختلف شهری و روستایی اشاره کرد و افزود: به همین منظور سازمان تبلیغات اسلامی قبل از شروع ماه مبارک رمضان از روسای آب شهرستان های استان البرز دعوت کرد تا به صورت ویژه مشکلات بحرانی آب را با مبلغین در میان بگذارند.
وی اظهار داشت:مبلغین نیز با اطلاع از وضعیت بحرانی آب و اطلاع از چگونگی کنترل این وضعیت، این موضوع را در جلساتی که در مساجد با مردم داشتند، اعلام کرده و با نگاه دینی مردم را به صرفه جویی در مصرف آب تشویق می کنند.
وی آب را نعمتی از سوی خدا برای بشر دانست که ضمن مصرف آن بایستی از زیاده روی و اسراف آن خودداری کنند.
مسعودی گفت: فرهنگ ایرانیان در مصرف آب فرهنگ مناسب و خوبی نیست، به طوری که گاهی برای وضو، شیر آب را از اول تا آخر باز می گذارند در صورتی که در دین آمده که برای ساخت وضو از کمترین آب استفاده شود.
وی با اشاره به اینکه حتی می توان با یک لیوان آب وضو را انجام داد، افزود: در دیگر موضوعات نظیر شستن ظروف هم آب زیادی اسراف می شود که این مناسب یک جامعه اسلامی نیست.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان البرز مخلوط بودن آب شرب با آب غیرشرب در کشور ما را یکی از دلایلی دانست که موجب رعایت نشدن الگوی مصرف آب در کشور می شود.
وی گفت: اگر مردم تا حدودی میزان مصرف آب خود را در منازل مدیریت کرده و از هدر رفتن آن جلوگیری کنند و آن را جمع آوری کرده و به دیگر مصارف غیرشرب در منزل مثل شست و شوی خودرو یا برای استفاده گیاهان بهره برداری کنند، مقدار زیادی در مصرف آب صرفه جویی می شود.
مسعودی افزود: در صورتی که هر ایرانی بتواند روزانه حتی یک لیتر آب را صرفه جویی کند، بحران آب کشور تا حد زیادی کنترل می شود.
رییس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان البرز نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان اینکه خودداری از اسراف یکی از سفارشات دین مبین اسلام است، گفت: بر اساس دستورات اسلام و تاکیدات قرآن کریم، صرفه جویی در تمامی موارد باید مورد توجه مسلمانان قرار گیرد.
حجت الاسلام و المسلمین محمد حسین روحی یزدی افزود: این سفارشات دین اسلام در شرایط عادی و معمولی بوده و به طور قطع در شرایط بحرانی رعایت آنها با الزام بیشتری همراه است و لحنی که قران کریم درباره اسراف بکار برده، در موضوعات دیگر کمتر دیده شده است.
وی ادامه داد: خداوند علیم در قرآن این کتاب آسمانی می فرماید، کسانی که صرفه جویی نمی کنند برادران شیطان هستند.
روحی یزدی تاکید کرد: بنابراین وقتی که درشرایط عادی این سفارشات از دین مبین اسلام است، بنابراین مصرف بی رویه در مواقع بحران و کمبود آب امر غیرخداپسندانه تر به شمار می رود.
وی با تاکید بر اینکه باید به حداقل ها درمصرف آب بسند کرده و نسبت به انجام فرایض دینی در این زمینه کوشا بود، اظهار داشت: آب به بهای گزافی تهیه می شود. مصرف بیش از حد نیاز آب شرب به بیت المال آسیب وارد می کند و باید دربرابر خداوند متعال و مردم پاسخگو باشیم.
