حرکت دسته ای دوکوهانه و تک کوهانه های قهوه ای، زرد و سفید رنگ در زمین
های خشک نشانه ای از تداوم زندگی در هوای بسیار گرم و خشک مناطق مختلف
سیستان و بلوچستان است اما گاه این نشانه ی زندگی سبب مرگ و میر انسانها در
مسیرهای ارتباطی این استان می شود.
به گفته برخی کارشناسان حدود 75
هزار نفر شتر در سیستان و بلوچستان وجود دارد که تنها 14 هزار نفر از این
حیوانات در محدوده پر رفت و آمد شهرستانهای ایرانشهر و دلگان پرورش و
نگهداری می شوند.
شهرستان های دلگان و ایرانشهر در جنوب زاهدان مرکز
سیستان و بلوچستان از یکسو به دلیل قرار گرفتن در سه راهی زاهدان، چابهار و
بم یکی از پرتردد ترین مسیرهای ارتباطی محسوب می شوند و از سوی دیگر با
توجه به پرورش و نگهداری تعداد زیادی شتر، آمار بالایی از برخورد خودرو با
شتر را دارند.
هر سال تعدادی از وسایل نقلیه در حال تردد در محورهای
سیستان و بلوچستان با شتر برخورد می کنند که متاسفانه 90 درصد سرنشینان این
خودروها جان خود را از دست می دهند.
البته یکی از راهکارهای پیشنهاد
شده برای کاهش خطرات برخورد خودروها با شترها در جاده به ویژه در شب نصب
جلیقه های شب نما به حیوانات و یا شبرنگ زدن به آنها است.
**علت نصب نکردن جلیقه شب نما به شترها
گرچه
نصب جلیقه شب نما می تواند بسیاری از خطرات برخورد خودروها با شترها در
جاده را کاهش دهد اما برخی باورهای غلط مردم منطقه سبب جلوگیری از نصب شب
نما به شترها می شود.
محمد رسول بامری یکی از ساکنان شهرستان دلگان در
گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: از آنجائیکه مردم محلی گمان می کنند
جلیقه های شب نما مجهز به ردیاب است از نصب آن به شتر خودداری می کنند.
وی
ادامه داد: مردم محلی بیم آن را دارند که پس از نصب جلیقه شب نما در صورت
تصادف، آنها را ردیابی کرده و به دردسر بیافتند در نتیجه از نصب این جلیقه
ها به شتر خودداری می کنند.
وی بیان کرد: پلاک کوبی شترها نیز دردسری مشابه را برای صاحبان شتر دارد که سبب می شود از این کار هم صرف نظر کنند.
وی
افزود: با توجه به اینکه شترها نمی توانند از چاله هایی با عرض نیم متر و
یا کمتر عبور کنند بهتر است در حاشیه مسیرهای پر تردد چاله حفر و یا
دیوارهای کوتاه احداث شود.
وی تصریح کرد: مردم این منطقه از زمانهای
قدیم کار پرورش شتر و گله داری این حیوان را داشته اند و نمی توان از آنها
انتظار داشت که این کار را کنار بگذارند.
**پلاک کوبی شترها سبب افزایش احساس مسئولیت صاحبان شتر می شود
مدیرکل
حمل و نقل و پایانه های سیستان و بلوچستان اظهار داشت: این استان بیشترین
تعداد شتر را در خود جای داده و این امر سبب شده تا برخی اوقات هنگام عبور
این حیوانات از مسیرهای ارتباطی حوادث هولناکی رخ دهد که بیشتر این حوادث
منجربه مرگ هموطنان می شود.
علی خانقائی افزود: حفر کانال در حاشیه
مسیرها و محورهایی که عبور شتر در آنجا زیاد است یکی از راه هایی است که
برای پیشگیری از تصادف با شتر پیشنهاد شده و در دستور کار دستگاه های دست
اندرکار قرار گرفته است.
وی با اشاره به گردن آویزهای شبرنگ افزود: از
آنجائیکه در برخورد خودرو با شتر مالکان شتر مقصر شناخته می شوند، این
افراد باید نسبت به تهیه گردن آویز شبرنگ برای شترها اقدام کنند.
وی بیان کرد: پلاک‌کوبی شترها نیز سبب احساس مسئولیت مالکان شتر شده و باعث می‌شود تا شترها بصورت سرگردان رها نشوند.
**شتر یک فرصت است و نه تهدید
استاندار
سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه سیستان و بلوچستان 50 درصد کل شترهای
کشور را دارد تاکید کرد: باید برنامه های خاصی برای مدیریت و بهترین
استفاده از این ظرفیت تدوین شود.
علی اوسط هاشمی افزود: جای تاسف دارد که این استان هنوز حتی یک پژوهشکده خاص مربوط به شتر ندارد.
وی ادامه داد: باید با تحقیقات لازم برنامه های مشخص پنج ساله درباره استفاده از ظرفیت عظیم شترها ارائه شود.
وی
تصریح کرد: هم اینک شهرستان دلگان در جنوب سیستان و بلوچستان یکی از مراکز
بزرگ نگهداری شتر در کشور محسوب می شود که می توان با برگزاری برخی
نمایشگاه ها و جشنواره ها از این ظرفیت استفاده کرد.
وی خاطرنشان کرد: اولویت نخست در رابطه با شترهای سیستان و بلوچستان پلاک کوبی و پس از آن نیز قرنطینه شترهای وارداتی است.
معاون
استاندار و فرماندار شهرستان ویژه ایرانشهر نیز گفت: گله های شتر باید
دارای ساربان باشند و در هنگام شب در محل های خاصی نگهداری تا از بروز
هرگونه حادثه ای جلوگیری شود.
نبی بخش داوودی ادامه داد: به منظور
جلوگیری از حوادث جاده ای و برخورد با شتر باید تمامی شترهایی که در محدوده
راهها رفت و آمد می کنند کمربند و یا شب رنگ داشته باشند.
**مزیت های شتر در ایرانشهر
رییس
اداره دامپزشکی ایرانشهر نیز گفت: وجود بیش از 9 هزار نفر شتر در این
شهرستان این منطقه را به عنوان یکی از مناطق مستعد پرورش شتر در استان و
کشور مطرح کرده است.
انور عبداللهی با بیان اینکه شترهای ایرانشهر از نوع بومی هستند، اظهار داشت: مردم منطقه از گوشت و شیر شتر بیشتر استقبال می کنند.
وی
ادامه داد: شتر های بومی مورد تایید اداره دامپزشکی است اما شترهایی که به
صورت قاچاق وارد کشور و منطقه می شوند هیچ گونه نظارتی بر روی آنها صورت
نمی گیرد.
رییس اداره دامپزشکی ایرانشهر افزود: آب و هوای مناسب و وجود
علوفه زیاد در این شهرستان سبب شده پرورش شتر بیشتر مورد توجه قرار گیرد که
این امر می تواند گامی مهم در ایجاد اشتغال جوانان و تامین گوشت مورد نیاز
کشور باشد.
عبداللهی با بیان اینکه بیش از 700 نفر در سطح شهرستان
ایرانشهر به کار پرورش شتر مشغولند تصریح کرد: ارزش گوشت شتر از لحاظ تامین
انرژی مورد نیاز بدن بسیار بالاست و شیر شتر نیز به دلیل دارا بودن
ویتامین ها و املاح نسبتا بالا تقویت کنند سیستم ایمنی بدن است.
**مصادره شترهای سرگردان در جاده ها
معاون
استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه ایرانشهر هفته گذشته
پس از نشست شورای تامین این شهرستان به خبرنگار ایرنا گفته بود: حیوانات
اهلی سرگردان به ویژه شترهای رها شده در حریم جاده های این شهرستان به
منظور جلوگیری از به مخاطره افتادن جان انسانها به نفع دولت مصادره می
شوند.
داوودی اظهار داشت: وجود شترهای سرگردان در محورهای ارتباطی
ایرانشهر تاکنون سبب وقوع حوادث تلخی برای رانندگان و مسافران خودروهای
عبوری شده به طوری که از ابتدای سالجاری تاکنون بیش از 20 نفر کشته و زخمی
شده اند.
فرماندار ایرانشهر تصریح کرد: بر اساس مصوبه شورای تامین
شهرستان ویژه ایرانشهر شترهایی که در حریم جاده ها رها هستند به نفع دولت
مصادره می شوند.
وی رها سازی شترها در شب را تهدیدی جدی برای رانندگان و
مسافران دانست و گفت: هر نوع حیوان اهلی سرگردان در کنار جاده ها جمع آوری
می شوند و دیگر به صاحبان آنها تحویل داده نخواهد شد.
داوودی پلاک کوبی
تمام شترها را یکی دیگر از مصوبات نشست شورای تامین ایرانشهر ذکر کرد و
افزود: 50 درصد تقصیر تمامی تصادفات با احشام به ویژه شتر بر عهده مالکان
آنهاست اما به دلیل پلاک کوبی نبودن شترها تاکنون صاحبی برای آنها شناسایی
نشده است.
وی گفت: ایرانشهر به سبب قرار گرفتن در سه راهی چابهار-
زاهدان- بم یکی از پررفت و آمدترین جاده های سیستان و بلوچستان را دارد که
همواره حیواناتی از جمله شتر در محدوده راههای آن به چشم می خورد و تاکنون
حوادث ناگوار بسیاری را به بار آورده و آسیب های جبران ناپذیری به خانواده
ها رسانده است.
ایرانشهر در 340 کیلومتری جنوب زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان قرار دارد.
**رقابت های شتر دوانی
رقابت
های شتر دوانی یکی از برنامه ها مفرح و بسیار جالبی است که هر سال در
مناطق مختلف سیستان و بلوچستان به ویژه جنوب استان برگزار می شود و
تماشاچیان زیادی را به خود جذب می کند.
شتر دوانی از رقابت های پرطرفدار
و محبوب مردم سیستان و بلوچستان به ویژه عشایر این استان است به طوری که
آنان در مناسبت های مختلف اقدام به برگزاری این رقابت ها می کنند.
بی شک
وجود ظرفیتی به بزرگی 50 درصد جمعیت کل شترهای کشور در سیستان و بلوچستان
یک فرصت مطلوب است که می توان با برنامه ریزیهای دقیق و مشخص از آن به
بهترین شکل استفاده کرد.