تکدی‌گری و اتفاق‌های متأثر از آن آسیب اجتماعی است که سال‌های سال به ویژه شهرهای بزرگ و مهاجرپذیر با آن دست به گریبان هستند. آسیبی که در کنار همه عواقبی که به همراه خواهد داشت چهره شهر را مخدوش می‌کند و به ویژه در شهر زائرپذیری مانند قم تصویری نامناسب در ذهن زائران و مسافران ایجاد می‌کند.
به گزارش تابناک قم، در کوچه‌های پر رفت و آمد صفائیه همیشه حضور دارند. زیر آفتاب سوزان و گرمای تابستان سایبانی پیدا کرده و زیرش نشسته‌اند. چادر را کاملا روی صورتشان کشیده‌اند تا چهره‌شان دیده نشود. گاهی در میان دعاهایشان درخواست کمک می‌کنند و گاهی با زبانی که مفهوم نیست حرف‌هایی را زیرلب زمزمه می‌کنند.
آن سوی شهر پشت چراغ قرمز سه‌راه سرگردان، زنان و کودکانی سرگردانند. رنگ چراغ که قرمز می‌شود کارشان را شروع می‌کنند. زنی که کودکی هفت‌هشت ماهه را در آغوش دارد آنقدر پشت شیشه ماشین از سختی‌هایش می‌گوید تا بالاخره دل راننده را به رحم آورد که شیشه ماشین را پایین بکشد.
صورت آفتاب‌سوخته کودک 8 ماهه که از بی‌حالی روی دوش زن خوابش برده است اما دردناک‌ترین صحنه ماجراست.
تکدی‌گری و اتفاق‌های متأثر از آن آسیب اجتماعی است که سال‌های سال به ویژه شهرهای بزرگ و مهاجرپذیر با آن دست به گریبان هستند. آسیبی که در کنار همه عواقبی که به همراه خواهد داشت چهره شهر را مخدوش می‌کند و به ویژه در شهر زائرپذیری مانند قم تصویری نامناسب در ذهن زائران و مسافران ایجاد می‌کند.
افرادی که با ظاهری آشفته و گاهی وضعیت جسمی ناسالم به ویژه در اطراف مکان‌های زیارتی همچون حرم حضرت معصومه(س) و مسجد جمکران حاضر می‌شوند و تابلوی نازیبایی از شهر را در مقابل چشمان زائرانی ایرانی و خارجی از شهر قم به تصویر می‌کشند.
مردم به متکدیان کمک نکنند
در این میان اما مردم هم نقش بسیار مهمی دارند. مدیرکل بهزیستی قم، نفس کمک‌رسانی به این افراد را ترویج‌دهنده تکدی‌گری و سایر آسیب‌های اجتماعی برشمرد و گفت: باید اطلاع‌رسانی شود که مردم به متکدیان کمک نکنند. ساماندهی این افراد یک سیکل منظم را می‌طلبد که اگر این سیکل اصلاح نشود ما دائم شاهد خواهیم بود که این متکدیان توسط شهرداری و بهزیستی از شهر جمع‌آوری می‌شوند اما دوباره به محیط شهری بازمی‌گردند.
«رضا سلیقه» معتقد است خود همین فرآیند جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان هزینه بسیاری بر دوش این نهادها می‌گذارد که با دلسوزی‌های بی‌دلیل مردم در کمک‌رسانی به این افراد، پرت می‌شود و عملا این سیکل بی‌نتیجه می‌ماند.
همان‌گونه که سلیقه گفته است تجربه مواجهه با متکدیان استان قم نشان داده است که معمولا این افراد نیازمندان واقعی نیستند.
وی گفت: مردم اگر قصد کمک دارند بهتر است به سازمان‌های معتبر حمایتی و سازمان‌های مردم‌نهاد که مجوزدار هستند کمک کنند که به دست نیازمندان واقعی برسد. در برخی موارد شاهدیم این افراد درآمد خوبی از همین تکدی‌گری دارند و اگر این حمایت‌ها از متکدیان ادامه پیدا کند ما باز هم شاهد خواهیم بود که چهره شهر با حضور متکدیان مخدوش شود.
کمک به متکدیان بی‌عدالتی در حق نیازمندان واقعی
مدیرکل بهزیستی استان قم افزود: معمولا افراد متکدی که شهرداری جمع‌آوری می‌کند وضع مالی مناسبی دارند یا سابقه اعتیاد دارند یا توسط افراد سودجویی به تکدی‌گری گماشته شده‌اند و به هر نحوی کمک‌رسانی به این افراد ترویج یک رفتار نابهنجار و یک آسیب اجتماعی است. در خود قم موردی از متکدیان داشتیم که 9 میلیون تومان فقط پول نقد با خود به همراه داشت و کمک‌رسانی به این افراد بی‌عدالتی در حق نیازمندان واقعی است.
وی معتقد است حضور متکدیان در خیابان‌های شهر رفاه اجتماعی پایین در سطح جامعه را در اذهان ایجاد می‌کند اما بیشتر این افراد به دلیل بیماری وابستگی و عادت به زندگی گداگونه به این کار روی می‌آورند.
به گفته سلیقه بیشتر متکدیان استان غیربومی هستند و استان قم به دلیل ماهیت زیارتی و مهاجرپذیر بودن در سال‌های گذشته با این مشکل دست به گریبان بوده است.
ایجاد بانک اطلاعات متکدیان
معاون امور اجتماعی بهزیستی قم هم علاوه بر همکاری مردم در ساماندهی متکدیان به وسیله کمک نکردن به آن‌ها ایجاد یک بانک اطلاعات از متکدیان فعال استان را یک راهکار برای جلوگیری رواج رفتار گداپروری در شهر قم دانست و افزود: اگر بتوان بانک اطلاعاتی از افراد متکدی که جمع‌آوری شده‌اند ایجاد کرد می‌توان افرادی که چندین بار توسط نیروی انتظامی و شهرداری به بهزیستی منتقل شده‌اند را شناسایی و به عنوان مجرم به پرونده آن‌ها رسیدگی کرد.
«مریم علیشیری» درباره روند ساماندهی متکدیان در قم تأکید کرد: بعد از این که متکدیان توسط شهرداری و نیروی انتظامی به بهزیستی ارجاع داده شدند، این افراد شناسایی می‌شوند و افرادی که نیازمند واقعی هستند مورد حمایت کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی قرار می‌گیرند و مددکار بهزیستی هم با این خانواده‌ها ارتباط می‌گیرد و در مدت‌های زمانی مشخص از وضعیت این خانواده اطلاع حاصل می‌کند.
آن طور که مسئولان بهزیستی گفته‌اند بر اساس مصوبه اردیبهشت‌ماه 78 شورای‌عالی اداری ایجاد مجتمع اردوگاهی متکدیان در شهرهای بزرگ بالای 600 هزار نفر جمعیت که زیر نظر فرمانداری این شهرها اداره شود به استان‌ها ابلاغ شد که بر اساس این آیین‌نامه دادگستری استان، نیروی انتظامی، بهزیستی، کمیته امداد، کار و امور اجتماعی و شهرداری از جمله دستگاه‌های مربوطه در این مجتمع هستند اما تأمین محل و تجهیزات اولیه مورد نیاز اردوگاه بر عهده شهرداری است.
بر اساس ماده ۶ همین آیین‌نامه بهزیستی باید افراد تحت حمایت خود از جمله افراد بی‌سرپرست، ناتوان و معلول و سالمندان نیازمند را در این اردوگاه شناسایی کند و در مراکز خود مورد حمایت قرار دهد و زمینه بازگشت آنان به زندگی عادی را فراهم کند.
به گفته علیشیری سازمان بهزیستی در استان قم فراتر از این امر و برای رفع یکی از معضل‌های قم، نسبت به راه‌اندازی مرکز ساماندهی متکدیان مرد و زن اقدام کرده و در یک دهه گذشته نسبت به ساماندهی متکدیان توجه نشان داده است.
به نظر می‌رسد سامان‌بخشی واقعی به این معضل در گروه همراهی مردم با مسئولان است، تا با حمایت‌های گاه بی‌جای خود عاملی برای رواج فرهنگ نادرست گداپروری نشوند و سیکل شناسایی نیازمندان واقعی را از میان متکدیان تکمیل کنند.
برای پیوستن به کانال رسمی تابناک قم در تلگرام میتوانید از لینک های زیر استفاده نمایید:
