عربستان روز گذشته به همراه، امارات، بحرین، مصر، دولت شرق لیبی، جزایر
مالدیو و رئیس جمهور فراری و مستعفی یمن با ادعای حمایت قطر از تروریسم و
افراط گرایی و دخالت در امور داخلی دیگر کشورها ، روابط سیاسی و دیپلماتیک
خود با دوحه را قطع و به دنبال آن گذرگاه های زمینی و هوایی و دریایی خود
را بر روی این کشور بستند. قطع پروازهای بین این کشورها از دیگر اقدامات
آنان علیه قطر است و دوحه نیز متقابلا پروازهای خود را به این کشورهای قطع
کرده است.
در ادامه مهمترین تحولات امروز در خصوص بحران کشورهای حاشیه خلیج فارس می آید.
واکنش ترامپ به بحران قطر
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا امروز سهشنبه در اولین واکنش به مناقشه
میان عربستان و قطر، در حساب توییتر خود عنوان کرد در سفر اخيرم به
خاورميانه گفتم ديگر نمي توان کمک مالي به ايدئولوژي افراط گرايانه را تحمل
کرد. رهبران انگشت شان را به سوي قطر نشانه رفتند، نگاه کنيد.
رئیسجمهور آمریکا با انتشار این توییت تلویحا قطر را به حمایت از تروریسم
متهم کرد در حالی که تاکنون وزارت خارجه و وزارت دفاع آمریکا تلاش کرده
بودند موضعی بیطرف در قبال مناقشه اخیر بگیرند.
ترامپ همچنین در توییت دیگری نوشت: اینکه میبینم سفر به عربستان و دیدار
با پادشاه و ۵۰کشور، نتیجه داده بسیار خوب است.گفته بودند موضعی سخت در
قبال حمایت از(افراطگرایی) میگیرند. تمام شواهد علیه قطر بود.
پنتاگون برنامهای برای تغییر رویکرد خود در قبال قطر ندارد
با این حال سخنگوی وزارت دفاع آمریکا گفت، ایالات متحده برنامهای برای
تغییر موضع خود در قبال قطر و با وجود تنش میان این کشور با همسایگانش در
حوزه خلیج فارس ندارد.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، آدریان رانکین گالووی، افزود: ایالات متحده
شرکایش در حوزه خلیج فارس را برای کاهش تنش در بحبوحه وخامت روابط میان قطر
و چند کشور عربی ترغیب میکند.
وی ادامه داد: ما تمامی شرکای خود را در منطقه برای کاهش تنش موجود ترغیب
میکنیم و به آنها میگوییم تا برای یافتن راه حلهای مشترک که امنیت منطقه
را توانمند میسازند، همکاری داشته باشند. ما هیچ برنامهای برای تغییر
رویکرد خود در قبال قطر نداریم.
این سخنگوی وزارت دفاع آمریکا همچنین ادامه داد: جنگندههای ارتش آمریکا به
ماموریتهای خود در پشتیبانی از عملیات ضد داعش در عراق و سوریه و همچنین
افغانستان ادامه میدهند. ما به تعهداتمان در این زمینه پایبند هستیم.
ارتش آمریکا روز دوشنبه از تعهد دائمی قطر نسبت به امنیت منطقهای در
خاورمیانه تقدیر کرد و گفت: پروازهای هوایی از پایگاه نظامی آمریکایی در
قطر متاثر از تنشها نیست.
هشدار سفارت آمریکا در دوحه
سفارت واشنگتن در قطر نیز در اطلاعیه ای از شهروندان آمریکایی مقیم قطر یا
افرادی که قصد سفر به این کشور را دارند، خواست تا برای اطلاع از آخرین
تحولات پیش آمده، با آژانس های مسافرتی به صورت مستقیم در ارتباط
باشند.سفارتخانه آمریکا در قطر همچنین اعلام کرد که اوضاع را از نزدیک زیر
نظر دارد و با دولت قطر برای تامین امنیت شهروندان آمریکایی در آن کشور در
ارتباط است.
با توجه به اینکه اقدام عربستان و کشورهای عربی همراه سعودیها با چراق سبز
آمریکا همراه بوده است، پایگاه ویکیلیکس ایمیلی را افشا کرده است که طبق
آن آمریکا از مدتها پیش از اقدامات حمایتی عربستان و قطر از تروریستهای
خاورمیانه و رقابت آنها برای تسلط بر کشورهای اهل سنت مطلع بوده است.
پایگاه ویکیلیکس اعلام کرد که مقامات آمریکایی از حمایتهایی قطر و
عربستان سعودی از اقدامات تروریستی در کشورهای خاورمیانه اطلاع داشتند.
بنابر گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، بر طبق ایمیلی که اواخر وقت روز دوشنبه
منتشر شد و مربطو به آگوست 2014 میشد، به لزوم مبارزه با گروه تروریستی
داعش و بحرانهای نظامی در سوریه و عراق پرداخته شده است. اطلاعاتی که در
این ایمیل آمده، بر مبنای اطلاعاتیست از سرویسهای اطلاعاتی غربی گردآوری
شده است.
واکنش ظریف به تنش دیپلماتیک در جنوب خلیجفارس
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز در پی تنش های به وجود
آمده میان برخی همسایگان جنوبی در خلیج فارس از کشورهای منطقه خواست تا با
گفتگو مسایل خود را حل و فصل نمایند.
ظریف در صفحه توئیتری خود نوشت: همسایگان دائمی اند و نمیتوان جغرافیا را
تغییر داد. فشار و تهدید هرگز راهحل نیست. گفتوگو ضروری است، به خصوص در
ماه مبارک رمضان.
وزیر خارجه قطر امروز اعلام کرد که دوحه
آماده پذیرش تلاش ها برای میانجی گری در راستای کاهش تنش با کشورهای عربی
است.به گزارش رویترز، محمد بن عبدالرحمان آل ثانی امروز (سه شنبه)
افزود:دوحه اقداماتی که باعث افزایش تنش شود انجام نخواهد داد و اختلافات
باید از طریق گفت و گو حل شود.
البته امیرقطر و امیر کویت شب گذشته بایکدیگر در تماس تلفنی گفت و گو کردند
و کویت خواستار عدم اتخاذ سیاست های تنش آمیز از سوی دوحه در واکنش به
کشورهای عربی شد. پس از این تماس و گفتگو امیر قطر سخنرانی خود را با مردم
قطر به تعویق انداخت تا شرایط برای میانجیگری کویت برای حل این بحران منطقه
ای فراهم باشد.
دستور امیر قطر برای آماده باش ارتش
البته امیر قطر ظهر امروز با صدور فرمانی به نیروهای مسلح این کشور دستور
آماده باش کامل را برای مقابله با هر تجاوزی به خاک این کشور صادر کرد.
در این فرمان که رسانه های قطری آن را به صورت فوری منتشر کردند، عبدالله
بن ناصر بن خلیفه آل ثانی نخست وزیر قطر اعلام کرده است که پس از انجام
هماهنگی های لازم با شیخ تمیم بن حمد امیر کشور به نیروهای مسلح قطری دستور
داده می شود که در آبهای خلیج فارس به حالت آماده باش درآیند و در صورت
مشاهده هرگونه تجاوز نیروهای خارجی اختیار مقابله با آن را خواهند داشت
امیر کویت در راه جده
در ادامه قطع روابط دیپلماتیک میان قطر و کشورهای عربی امیر کویت امروز
(سهشنبه) در گامی جدید در راستای وساطت برای حل اختلافات کشورهای عرب حوزه
خلیج فارس راهی جده میشود.
سایت شبکه الجزیره نوشت: صباح الاحمد الصباح، امیر کویت عصر امروز سهشنبه
با هدف ادامه تلاشهایش برای پایان بحرانی که از صبح دوشنبه آغاز شد، به
جده میرود. ( در زمان نگارش این گزارش، امیر کویت کشورش را به مقصد
عربستان برای دیدار با شاه سعودی برای میانجیگری میان ریاض و دوحه ترک
کرد.)
در همین رابطه خالد بن فیصل بن عبدالعزیز آل سعود امیر منطقه مکه و مشاور
ملک سلمان، پادشاه عربستان عصر دوشنبه به کویت رفت.این شاهزاده سعودی حامل
ابتکار عملی برای حل تنش بوده است. خبرگزاری رسمی کویت در این رابطه گزارش
داد، خالد بن فیصل حامل پیام شفاهی از پادشاه عربستان با مضمون روابط
برادرانه ویژه بین دو کشور و دو ملت قطر و عربستان بود.
لغو سفر پادشاه اردن به کویت
این در حالی است که ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن که قرار بود امروز عازم
کویت شود سفرش به این کشور را لغو کرد. خبرگزاری رسمی اردن در این باره
گزارش داد، قرار بود در این سفر آخرین تحولات مربوط به قطر بررسی شود اما
از پادشاه اردن درخواست شد این سفر را لغو کند.
توضیح عمان درباره سفر وزیرش به دوحه
از سوی دیگر، وزارت خارجه عمان عصر دوشنبه بیانیهای را در زمینه سفر یوسف
بن علوی وزیر خارجه عمان به دوحه منتشر کرد و دلیل این سفر را توضیح
داد.این وزارتخانه اعلام کرد، سفر یوسف بن علوی یک سفر ویژه بوده نه رسمی و
این سفر در دستورکار وزیر خارجه قبل از تنشهای اخیر قرار داشته است.
در حالی که قطر میانجیگری برای حل بحران
با کشورهای عربی را پذیرفته است، برخی تحلیلگران و کارشناسان معتقدند که
عربستان این بار برای ازسرگیری روابطش با قطر شروط بسیار مهمتری را نسبت
به سال ۲۰۱۴ مطرح خواهد کرد.
سلطان سعود القاسمی، فعال و نویسنده در سایت اینترنتی مجله نیوزویک آمریکا
مقالهای را درباره تنشهای اخیر میان قطر و کشورهای شورای همکاری خلیج
فارس منتشر کرده که در آن آمده است: خواستههای عربستان برای بازگشت روابط
با قطر این بار مهمتر از سال ۲۰۱۴ هستند؛ زمانی که بحران دیپلماتیک میان
دو کشور رخ داده بود.
در سال ۲۰۱۴ عربستان، بحرین و امارات تنها به خارج کردن سفرایشان از دوحه
اکتفا کردند، اما این روزها، این کشورها سفارتخانههایشان را در قطر بسته و
مرزهای زمینی خود با قطر را هم مسدود کردند. این مرزها تنها گذرگاه زمینی
میان دو کشور محسوب میشوند. علاوه بر این حریم هوایی بحرین، عربستان و
امارات به روی تمامی پروازهای خطوط هوایی قطر بسته شده و به شهروندان قطری
دو هفته برای ترک عربستان، بحرین و امارات مهلت داده شده است. سفر تمامی
شهروندان این کشورها به قطر نیز ممنوع شده است. دیپلماتهای قطر هم باید
ظرف دو هفته از این کشورها خارج شوند.
القاسمی میگوید: این بار عربستان خواستههای جدیدی برای بازگشت به روابطش
با قطر دارد. احتمالا کشورهای تحریم کننده قطر خواهان تعطیلی کامل شبکه
تلویزیونی الجزیره شوند و از دوحه بخواهند حمایت از شبکههایی مثل "العربی
الجدید" را که در اصل برای رقابت با الجزیره به ریاست عزمی بشاره تأسیس شده
بود، متوقف کند.
از بین رسانههای دیگری که از سوی قطر حمایت میشوند و به تحریک علیه
شبکههای تلویزیونی رسمی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس متهم شدهاند
میتوان به روزنامه القدس العربی که در سال ۱۹۸۹ در لندن تأسیس شده، سایت
الشرقالاوسط و سایت عربی هافینگتون پست به ریاست وضاح خنفر و الخلیج
الجدید اشاره کرد.
سعود القاسمی میگوید: کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و همپیمانشان مصر
خواهان اخراج تمامی رهبران اخوان المسلمین و شخصیتهای وابسته به حماس از
قطر و همچنین عزمی بشار و یاسر الزعتره خواهند شد. از جمله دیگر خواستهها
توقف تحریک علیه مصر در رسانههای قطری است. این رسانهها همواره از زمان
سرنگونی نظام محمد مرسی، رئیسجمهور پیشین مصر از نظام کنونی انتقاد
میکنند. محمد مرسی جزو اخوان المسلمین بود.
مصر، عربستان و امارات همچنین نگران روابط قطر با ایران هستند. به نظر این
کشورها روابط ایران و قطر از منافع اقتصادی تجاوز کرده است.القاسمی معتقد
است که فشار بر قطر عملا تأثیر گذاشته است. قطر هفته گذشته محمد العتیبی،
فعال عربستانی را بیرون کرد و گفته شد تعدادی از مسئولان حماس نیز قطر را
ترک کردهاند.
بسته شدن دفتر شبکه خبری الجزیره در عربستان
وزارت فرهنگ عربستان، در پی تنش بین این کشور با قطر، دفتر شبکه خبری الجزیره را در ریاض بست.
پیام "دوستی و محبت" ریاض به قطریها!
در حالی که عربستان نخستین کشوری بود که روابط خود را با قطر قطع و مرزهای
خود را به روی این کشور بست که وزارت خارجه عربستان پیامهایی را به مردم
قطر فرستاد.
به گزارش سایت شبکه خبری اسکای نیوز، وزارت خارجه عربستان پس از قطع روابط
دیپلماتیک این کشور با قطر، چهار پیام توئیتری را با عنوان "پیام دوستی و
محبت به ملت قطر" فرستاد و اعلام کرد، عربستان حامی ملت قطر و امنیت و ثبات
آن خواهد بود.
وزارت خارجه این کشور با بیان اینکه عربستان به مهیا کردن همه تسهیلات و
خدمات به حجاج و زائرین قطری متعهد و پایبند است، اعلام کرد که ملت قطر
همان امتداد طبیعی و اصیل برادرانشان در عربستان هستند و خروج شهروندان
قطری از عربستان و منع ورودشان به این کشور به دلایل امنیتی و پیشگیرانه
است.
وزارت خارجه این کشور در پیام توئیتری دیگر افزود، قطع روابط با قطر، بعد
از آن بود که مقامات در دوحه از رسانهها به عنوان منبری برای تروریستها و
افراطگرایان استفاده کرده و به واسطه آن به عربستان و نمادهایش اهانت
کردند.
در پیام توئیتری دیگر این وزارتخانه اعلام کرد که مقامات دوحه شش عهد خود
را نقض کردند که این موضوع منجر به قطع ارتباط عربستان با قطر شد که آن
پایبندیاش به عدم دخالت در امور داخلی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و
کشورهای عربی، حمایت نکردن از گروه اخوان المسلمین و جا دادن آنها در خاک
قطر است.
از دیگر عهد و پیمان قطر پایبندیاش به طرد همه عناصر متخاصم با کشورهای
شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای عربی از خاکش و تابعیت ندادن به هر یک از
شهروندان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و توقف تحریک رسانهای علیه
کشورهای این شورا و نیز اجازه ندادن به شخصیتهای دینی قطر برای استفاده از
منابر مساجد و رسانههای آن جهت تحریک علیه کشورهای حاشیه خلیج فارس است
که همه را نقض کرد.
وزارت خارجه عربستان همچنین اعلام کرد که عربستان در زمینه حفظ امنیت ملی
در برابر خطرات تروریسم و افراطگری تصمیم به قطع روابط دیپلماتیک و
کنسولی خود با دولت قطر گرفت.
حمایت سازمان همکاری اسلامی از قطع روابط با قطر
سازمان همکاری اسلامی که مقر آن در جده قرار دارد کاملا تحت نفوذ و تسلط
عربستان سعودی است، با محکوم کردن ضمنی قطر به ایجاد نا امنی از تصمیم
عربستان و چندین کشور همسو در قطع رابطه با قطر حمایت کرد. این سازمان از
تصمیم کشورهای عربستان سعودی، امارات، بحرین، مصر، یمن، لیبی، و مالدیو در
قطع روابط دیپلماتیک با دولت قطر حمایت نموده و تأکید کرد این تصمیم بر
مبنای اصول قانونی و منطقی این کشورها در صیانت از امنیت کشور در مقابل
گروههای تروریستی بوده است.
به نوشته خبرگزاری رسمی عربستان (واس) در بیاینهی صادره از سوی دبیرخانهی
سازمان همکاری اسلامی آمده است: این تصمیم عربستان سعودی و کشورهای عربی و
اسلامی برای ایجاد تضمینهای لازم جهت محافظت از امنیت و ثبات کشورهای
منطقه است. در پایان بیانیه آمده است ارزشهای اسلامی و انسانی و قوانین و
اعراف بین المللی هرگونه مداخله جویی در امور داخلی کشورها را مردود
میداند تا چه برسد به ناامن کردن آن و حمایت از گروههای تروریستی و افراط
گرا.
پیرو صدور این بیانیه، دولت قطر نیز با صدور بیانیهای ضمن محکوم کردن موضع
سازمان همکاری اسلامی، این سازمان را به نقض بی طرفی متهم کرد و آورد:
دولت قطر از اینکه دبیرخانه سازمان از کارکرد خود خارج شده اظهار تأسف
میکند.
دفاع ولیعهد بحرین از قطع روابط با قطر
«سلمان بن حمد آل خلیفه» ولیعهد بحرین ضمن دفاع از اقدام کشورش برای قطع
روابط با قطر گفت که این اقدام علیه امیر قطر و ملت آن نبوده بلکه موضعی
قاطعانه علیه سیاستهای حمایت از تروریسم است.
سلمان بن حمد همچنین افزود که بحرین طی سالهای گذشته برای مقابله با
سیاستهای حمایت از تروریسم و مقابله با آن تلاش کرده و در این باره با
کشورهای دوست و برادر برای ریشهکنی تروریسم همکاری کرده اما کنون در سال
2017 دیگر نمیتوان در برابر هر گونه اقدامات مربوط به حمایت از تروریسم و
افکاری تروریستی، صبر و تحمل کرد.
فیلیپین اعزام کارگر به قطر را به حالت تعلیق درآورد
پس از قطع روابط دیپلماتیک برخی کشورهای عربی با قطر، فیلیپین هم امروز
(سهشنبه) اعزام کارگران این کشور به دوحه را به حالت تعلیق درآورد.
به گزارش سایت شبکه خبری اسکای نیوز عربی، سیلوستر پیلو، مسئول استخدام و
نیروی کار فیلیپین اعلام کرد که این کشور اقدامات پیشگیرانهای را از ترس
کاهش مواد غذایی در قطر از جمله برای اتباع فیلیپینی که تعدادشان از ۲۰۰
هزار نفر بیشتر است، اتخاذ کرده است.
پیلو طی کنفرانسی مطبوعاتی خود ادامه داد: پیش بینی میکنیم مشکلاتی در قطر
به وجود بیاید؛ به عنوان مثال ما میدانیم که قطر مواد غذایی تولید
نمیکند و اگر اتفاقی بیفتد، مواد غذایی کاهش یابد یا آشوب به وجود بیاید
کارگران ما در خارج اولین قربانیان خواهند بود.
توقف پروازهای هواپیمایی قطر به امارات، مصر و بحرین
شرکت هواپیمایی قطر ایرویز یک روز پس از متوقف کردن پروازهایش به عربستان
سعودی، پروازها به بحرین، مصر و امارات متحده عربی را لغو کرد.
قطر ایرویز اعلام کرد مسافرانی که در فاصله پنجم تا ششم ژوئن – برابر با ۱۵
و ۱۶ خرداد- بلیتهای پرواز به هر یک از این چهار کشور را دارند،
میتوانند به مدت ۳۰ روز پس از تاریخ پروازشان، زمان بلیط خود را تغییر
دهند. این شرکت هواپیمایی اعلام کرد دفاترش در این چهار کشور تا اطلاع
ثانوی همچنان به فعالیت معمولی مشغول خواهند بود.
شرکتهای هواپیمایی اجیپت ایر، فلای دوبی و گلف ایر بحرین روز گذشته با
دنبال کردن اقدام مشابه شرکتهای هواپیمایی اتحاد و امارات، اعلام کردند
پروازهایشان از مبدا و به مقصد دوحه را متوقف خواهند کرد.
در همین حال شرکت هواپیمایی عربستان اعلام کرد که طی 48 ساعت آینده مجوز
خطوط هوایی قطر در عربستان لغو و دفاتر آن در عربستان بسته میشود. شرکت
هواپیمایی عربستان از همه مسافرانی که برای سفر به قطر و یا از قطر به
عربستان بلیط تهیه کردند از طریق اینترنت خرید بلیط ها را پس بگیرند.
ادعای عجیب عربستان درباره خدمت به حجاج قطری
پس از بحران به وجود آمده در روابط عربستان و قطر، وزارت امور خارجه
عربستان در صفحۀ توییتر خود ادعا کرد: عربستان سعودی پایبند به ارائه همه
امکانات و خدمات به حجاج قطری است.
این در حالیست که آل سعود از ورود اتباع قطری به عربستان جلوگیری می کند و
به اتباع قطری مقیم این کشور 14 روز مهلت داده است که به کشورشان برگردند و
هنوز معلوم نیست که منظور سعودی ها از ارائه خدمات و امکانات ویژه به حجاج
قطری چیست؟!
روسیا الیوم روز سه شنبه گزارش داد، بسیاری از کاربران توییتر ادعای وزارت
امور خارجه عربستان را مبهم دانستند و اعلام کردند که چگونه سعودی ها به
حجاج قطری خدمت رسانی می کنند در حالی که گروهی از حجاج قطری در فرودگاه
جده سرگردان هستند زیرا آل سعود از بازگشت آنها به دوحه پایتخت قطر جلوگیری
می کند!
جریمه 10 هزار ریالی شهروندان عربستان برای سفر به قطر
براساس قانون عربستان که چند ماه گذشته اعلام شد، شهروندان این کشور در سفر
به برخی از کشورها مانند عراق و سوریه با ممنوعیت روبرو هستند.با قطع
روابط دیپلماتیک عربستان و قطر از این پس، قانون مذکور شامل سفر سعودی ها
به این کشور نیز می شود، براین اساس شهروندان عربستانی درصورت سفر به قطر،
ضمن پرداخت جریمه 10 هزار ریالی (حدود 8 میلیون و 500 هزار تومانی)، به سه
سال حبس محکوم خواهند شد.
مانع از تردد کشتی های قطری به بنادر عربستان
سازمان بنادر عربستان سعودی در پی تنش این کشور با قطر اعلام کرد
کشتیهایی را که با پرچم قطر تردد می کنند، به بنادر عربستان راه نخواهد
داد. در بیانیه این سازمان در حساب رسمی آن در توئیتر آمده است: در پیروی
از بیانیه صادره از دولت درخصوص قطع روابط دیپلماتیک با قطر، سازمان کل
کشتیرانی عربستان از همه کشتیرانان می خواهد که از پذیرش هرگونه کشتی حامل
پرچم قطر خودداری کنند./الف