تابناک اصفهان: تعزیه به عنوان هنر نمایشی سوگواری امام حسین (ع) از ماه محرم در شهرستان‌های مختلف آغاز و در اواخر ماه صفر مصادف با ایام وفات پیامبر گرامی اسلام (ص) و شهادت امام حسن(ع) رونق بیشتری پیدا می‌کند به ویژه در روستای قودجان خوانسار که در این ماه پذیرای تعزیه‌گردانانی از سرتاسر کشور است و مراسم تعزیه آن در ایام سوگواری پایان ماه به شکل مستقیم پخش میشود.
این هنر عظیم که برترین شیوه بیان حقیقت در دورانی از تاریخ است که اجازه روشنگری‌های صریح از عاشقان و پیروان امام حسین (ع) سلب شده بود، هنوز نیز در این استان جایگاهی ویژه دارد به گونه‌ای که تعزیه اصفهان، خمینی‌شهر، نجف‌آباد و کاشان به ثبت ملی نیز رسیده است اما نکته جالب توجه این است که در اصفهان بیشتر لوازم و تجهیزات مورد نیاز تعزیه‌خوانی از نذورات مردم تهیه میشود.
محرم در اصفهان با سیه پوش کردن و علم عزا افکندن در مساجد و حسینیه‌ها آغاز میشود و تقریبا در دهه نخست محرم در اغلب نقاط این شهر صبح‌ها و شب‌ها مراسم عزاداری برپاست.
همانند دیگر نقاط کشور هر شب از دهه نخست محرم با نام یکی از یاران و یا فرزندان امام حسین (ع) نامگذاری شده است و پس از مراسم سخنرانی، با یاد مظلومیت امام حسین (ع) مراسم سینه‌زنی و عزاداری برای یاران امام حسین (ع) برگزار میشود.
مراسم سوگواری سیدالشهدا در اصفهان روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج خود می‌رسد، این مراسم‌ها به طور معمول از صبح زود آغاز میشود و در پایان مراسم پس از اقامه نماز ظهر از عزاداران پذیرایی میشود.
در عاشورای حسینی تمامی مردم اصفهان که گِل عزاداری بر سر یا لباس خود کشیده‌‌اند با حضور در قافله‌های عزاداری سرتاسر شهر را شور و نوای لبیک به «هل من ناصر ینصرنی» امام حسین (ع) می‌بخشد.
از نوجوانی که با اشک زلالِ سوگواری در چشم و خاک عزا بر سر شاید به قاسم و عبدالله بن الحسن فرزندان امام حسن (ع) می‌اندیشد تا کودکانی که با پشانی بند سبز و سرخ یا اباعبدالله الحسین (ع) خود تداعی‌گر لحظه جانسوز وداع امام حسین (ع) برای کودکی شش‌ماهه هستند.
از سالیان پیش تاکنون قافله‌های سوگواری در اصفهان پس از عزاداری در میدان امام خمینی (ره) و یا میدان امام علی (ع) تجمع پیدا می‌کنند و نماز ظهر عاشورا با حضور تمامی قافله‌های عزاداری به شکل یکپارچه در مسجد و میدان امام (ره) اقامه میشود.
همزمان با شام شهادت امام حسین(ع) و یاران باوفای ایشان مردم استان ضمن حضور در مراسم‌هایعزاداری بر مصائب فرزندان و اسرای کربلا می گریند و به یاد شام غریبانِ بازماندگان کاروان امام حسین (ع) با در دست داشتن شمع در مراسم حاضر می‌شوند؛ نذری این شب نیز به طور معمول شله‌زرد( از آش‌های معروف اصفهان با برنج، زعفران، شکر و گلاب) است.
برخی مراسم‌های عزاداری اصفهان شهرت تاریخی خاصی دارند چراکه از بیش از 100 سال پیش تاکنون در اصفهان برپا و مردم به حضور در این مجالس عقیده خاصی دارند که از جمله این موارد روضهحاج زرگرباشی در خیابان طالقانی، بانک‌دار در خیابان چهارباغ پایین و روضه شهید مظلوم شمس‌آبادی استکه به طور معمول به شکل متوالی در ماه محرم و صفر ادامه دارد.
برخی هیئت‌های اصفهان مانند عاشوراییان و رزمندگان اسلام نیز علاوه بر قدمت 10 تا 30 ساله با دعوت از روحانیون شهیر کشور و برگزاری نمایشگاه‌هایی در کنار مراسم عزاداری مورد استقبال پرشور از سوی جوانان و نوجوانان هستند.
در این میان شهرستان‌های اصفهان نیز مراسم‌های سنتی و قدیمی برای عزاداری سیدالشهدا دارند که به برخی از آنها اشاره میشود.
برپایی قافله عزاداری در روز عاشورا از سنت‌های قدیمی خمینی‌شهر در روز عاشورا است، این قافله به طول چندین کیلومتر شامل شترسوار و اسب‌سوارانی است در خیابان‌های خاصی از شهر حرکت می‌کنند و به طور معمول مردم اصفهان از نقاط مختلف استان با حضور در این شهر برای مشاهده عبور این قافله و عزاداری صف می‌کشند.
در صف نخست این قافله انبیای الهی همچون آدم، نوح، سلیمان و غیره قرار دارند و در ادامه نیز سپاه امام حسین (ع) و عمر بنی سعد هرکدام با پوشش ویژه خود حرکت می‌کنند.
غذای نذری اصلی در خمینی‌شهردر اینروز برخلاف غذای معمول اصفهان آبگوشت است و آش نذری نیز در در نقاط مختلف شهر درمیان مردم پخش میشود