تابناك اصفهان - مجتبي نیک اقبال: لغو تحریم ها و گشایش اقتصادی فرصتی تاریخی برای فعالان اقتصادی کشور به وجود آورده است تا با آسودگی خاطر بتوانند مانند فعالان اقتصادیِ دیگر کشورها به مبادلات و مراودات اقتصادی بپردازند.
وزیر امور خارجه ایران و تیم ایشان در دو سال اخیر همه دانش و تجربیات خود را در قالب نشست های متعدد با گروه 1+5 و دیپلماسی به کار گرفتند تا به واسطه یک توافق تاریخی، ظالمانه ترین تحریم های تاریخ را برطرف کنند. بر کسی پوشیده نیست که این تحریم ها تنها می توانست به کمک «دیپلماسی سیاسی» رفع شوند. لذا در غیر این صورت خاورمیانه یا با یک جنگ وحشتناک روبرو یا دچار خلل عمیق در نظم اقتصادی می شد. اما دولت تدبیر و امید با تکیه بر اقتدار و خواست مردم از امتحانی دشوار، موفق بیرون آمد تا فصل تازه ای از روابط سیاسی و اقتصادی برای کشور آغاز شود. اما در این بین بازرگانان و فعالان اقتصادی باید به این نکته توجه داشته باشند که لغو تحریم ها، گشایش اقتصادی و صرف باز شدن سوئیفت (ارتباطات بین بانکی) برای توسعه روابط اقتصادی با سایر کشورها کافی نیست. دیپلماسی سیاسی، توافق هسته ای و لغو تحریم ها صرفاً شرط لازم برای از سرگیری روابط اقتصادی با سایر کشورهاست اما شرط کافی نیست.
با توجه به این موضوع هم اکنون «دیپلماسی اقتصادی» حلقه مفقوده روابط تجاری و اقتصادی ایران با کشورهای خارجی است که تا کنون توجهی به آن نشده است. با استفاده ازدیپلماسی اقتصادی می توان سردرگمی تجار و بازرگانان ایرانی را در دوران پساتحریم و شوک لغو تحریم ها به راحتی از بین برد تا شاهد گسترش مبادلات اقتصادی باشیم. کشورهای توسعه یافته نیز به خوبی در حال استفاده از این ابزار قدرتمند هستند؛ چین نمونه بارز این موضوع است که با استفاده از دیپلماسی اقتصادی توانسته 25 درصد از بازار اقتصادی ایران و سهم بزرگی از بازارهای بین المللی را به خود اختصاص دهد.
وزرا نقش دیپلمات اقتصادی داشته باشند
دیپلماسی اقتصادیبه عنوان یک ابزارقدرتمنددر دورانپسازجنگسردموردتوجهکشورهایمختلفواقعشد. بازسازی روابط اقتصادی کشورهای بلوک شرق با کشورهایی که دارای اقتصاد آزاد بودند به مکانیزم هایی نیاز داشت که مبنای آن دیپلماسی اقتصادی بود. بر این اساس، پس از دیپلماسی سیاسی مبحث دیپلماسی اقتصادی بسیار مورد توجه قرار گرفت. با توجه به این که ایران سال ها دچار تحریم بوده است نیاز است که فعالان و بازرگانان برای گسترش روابط اقتصادی و توسعه صادرات خود، جهت برقراری ارتباط کلامی، تجاری و فنی بهتر با فعالان اقتصادی دیگر کشورها آموزش هایی راببینند. در این بین نقش دولتمردان به عنوان تسهیل کننده روابط اقتصادی پررنگ است؛ به عنوان مثال وزرای کابینه دولت در سفرهای خارجی، هرکدام در حوزه های خود-در عین نقش سیاسی ای که دارند-می توانند نقش یک دیپلمات اقتصادی را ایفا کنند. تنها در این صورت است که با رای زنی های دیپلماتیک اقتصادی می توان نفوذ سیاسی کشور را نیز گسترش داد و با استفاده از این نفوذ، سهم مناسبی از بازارهای بین المللی به کسب کرد. لذا امروزه نوع برخورد و ادبیات دولتمردان و فعالان اقتصادی در مواجه با هیات های سیاسی و اقتصادی بسیار تعیین کننده است.
"يادداشت: مجتبي نيك اقبال؛ روزنامه اقتصادي"
