اگر به نواحی اطراف شهرستان همدان سفر کنید بنا به دلایل نامعلومی در اطراف نیروگاه شهید مفتح تا حدود 10 تا 15 کیلومتری فروچاله هایی را مشاهده می کنید . گفته می شود این چاله ها دراثر ازبین رفتن آبهای زیرزمینی ناشی از فعالیت نیروگاه حرارتی شهید مفتح است که با مصرف بسیار زیاد خود آبهای زیرزمینی شهر همدان را تا آستانه نابودی پیش برده است ، ایجاد شده است.
به گزارش تابناک همدان ؛ نیروگاه های حرارتی به علت نیاز بسیار زیاد به آب معمولا در حوالی رودخانه یا سد ساخته می شود . کاهش آب باعث از دست رفتن رطوبت و در نتیجه کاهش چسبندگی خاک و بروز فروچاله می شود. یکی دیگر از عوامل ایجاد فروچاله می تواند ورود آب به خاک و شستن ریزدانه آن باشدکه باز هم باعث کاهش چسبندگی خاک می شود. بنابراین رخ دادن این پدیده های طبیعی ناشی از تغییر پارامترهای خاکی است .
وضع سفره های زیرزمینی دشت کبودرآهنگ نامناسب است و سطح آب های زیرزمینی دشت کبودرآهنگ در دوره 32 ساله حدود 28 متر افت داشته است و هر ساله در این دشت به طور میانگین یک متر و 72 سانتیمتر کاهش سطح آب داشته ایم.
ضخامت رسوبات سفره آبدار 3 دشت فامنین ، قهاوند و کبودرآهنگ به حدود 70 تا 100 متر می رسد و سالیانه حدود 2 و نیم تا 3 متر افت در سطح آن مشاهده می شود. کمبود آب زیرزمینی در دشت های استان علاوه بر معضل کم آبی موجب به وجود آمدن مشکل و معضل مهم و خطرناکی به نام فروچاله می شود.
با توجه به مشکل کم آبی در ایران اغلب دشت های کشور از جمله دشت های تهران ، ایلام ، همدان و سمنان با مشکل فروچاله مواجه هستند که علت اصلی آن برداشت بیش از حد از سفره های آب زیر زمینی است.
در دشت کبودرآهنگ سالیانه به طور میانگین 82 میلیون متر مکعب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی صورت می گیرد و حدود یک میلیارد و 800 میلیون متر مکعب کسری مخزن ایجاد می شود. در دشت کبودرآهنگ 42 فروچاله ایجاد شده است که از نظر علمی 19 فروچاله قابلیت آن را دارد که آنها را فروچاله بنامیم. بزرگترین این فروچاله ها در کبودرآهنگ بیش از 25 متر قطر و در حدود 20 متر عمق دارد و با توجه به نوع زمین این منطقه امکان ایجاد فروچاله های جدید در این دشت وجود دارد.
تنها در طی 15 سال اخیر دستکم 20 فروچاله کوچک و بزرگ ، در سطح این دشت به وجود آمده است.
احتمال ایجاد فروچاله در زیر مناطق مسکونی و شهری و یا تاسیساتی مانند نیروگاه شهید مفتح موجب نگرانی ساکنان این مناطق شده است که این موضوع توجه ویژه مسئولان به این فروچاله ها را 2 چندان می کند. با توجه به اینکه سال هاست بهره برداری قانونی از آب های دشت کبودرآهنگ ممنوع است اما هم اکنون حدود 750 چاه فقط در این دشت حفر شده است که تعداد زیادی از این چاه ها، چاه های غیرمجاز و عمیق هستند.
این فروچاله ها از سال 1372 تا کنون به وجود آمده اند و مسئولان همدان تنها راه حل برای جلوگیری از خطر این فروچاله ها را کشیدن حصار به در دهانه فروچاله اندیشیده اند .
فروچاله ها هر گونه سرمایه گذاری در این منطقه را با چالش بزرگی رو برو کرده به نحوی که با کوچکترین زمین لرزه ای فرو چاله ها بلای جان تاسیسات صنعتی شده و حتی در مناطق مسکونی می تواند بزرگترین فاجعه انسانی در منطقه را نیز رقم زند.
اما در پی برداشت بی رویه و فعالیت نیروگاه برق با دویست حلقه چاه سطح شکن شده و دبی آب دهی بالا نسبت به کشاورزان باعث شد که سازمان آب منطقه ای استان در تاریخ 8 مهر 1372 پیشنهاد کرد این دشت به عنوان دشت ممنوعه شناخته شود . اما آن چه بعد از این پیشنهاد ارزشمند ناراحت کننده بود عالیت دستگاهای مجاز و غیر مجاز حفاری پس از اعلام این ممنوعیت بود که هنوز هم کم و بیش ادامه دارد.
بر اساس اعلام شرکت سهامی آب منطقه ای همدان ، دشت فامنین که از جنوب رزن شروع می شود و تا قهاوند ادامه پیدا می کند . در این دشت که عمده آن را شهرستان فامنین در بر گرفته است دارای 1341 چاه عمیق ، 904 چاه نیمه عمیق ، 106 قنات و 95 چشمه می باشد که آب مورد نیاز مجموعه فعالیت های تولیدی و خدماتی را تامین می کند . البته اطلاع دقیقی از تعداد چاه های غیر مجاز در دسترس نیست.
انباشت آب در این سفره بزرگ طبیعی که تمامی دشت های فامنین و کبودرآهنگ را در بر می گرفت باعث شده بود سطح ایست آبی بالا بیاید . در نتیجه در چندین نقطه از این منطقه بر اثر فشار سفره ، چشمه هایی پدید آمده بود و در طول سال بخشی از نیاز ساکنین این دشت وسیع به آب را بر طرف می کرد . چشمه جوشان روستای همه کسی که اب این روستا و روستای امامزاده را تامین می کرد از این گونه بود.
با وجود چنین سفره های قوی و ارزشمندی بود که باعث شد مطالعات بدون آینده نگری مربوط به ساخت نیروگاه حرارتی هزار مگاواتی فامنین در دوران رژیم گذشته انجام شود و پس از انقلاب به دست متخصصین ژاپنی ساخته شود ، که البته فکر مناسبی برای دشت زیبای فامنین نبوده است . برای راه اندازی این نیروگاه چندین ده حلقه چاه در محوطه داخلی نیروگاه حفر گردید تا اّب مورد نیاز آن را تامین نماید . این آب در برج های خنک کننده مصرف می شود. البته سیکل ترکیبی نیز تا حد قابل قبولی از میزان آب مصرفی را می کاهد اما صورت مسئله یعنی مشکل کمبود آب و فرچاله ها همچنان باقی است و فکری برای آن باید اندیشیده شود.
چشمه ،قنات ، چاه جهت کشاورزی که موجود می باشد غیر از انهایی که بصورت عمومی ودسته جمعی ااست پیشنهاد میگردد پر واز گردونه خارج شوند وگرنه مشکلات بسیار جدی را خواهید داشت 