به گزارش تابناک سیستان و بلوچستان، طی نشست خبری مورخ 20/06/1402 با مسئولین پتروشیمی توسعه نگین مکران، صحبت های مدیر ایمنی و بهداشت پتروشیمی مکران با تشریح کلیات شهرک پتروشیمی مکران بدین گونه آغاز شد: ارزش های شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران، بر پایه مکران (مـ : مسئولیت اجتماعی، کـ : کرامت انسانی، ر: رعایت ارزش های اسلامی، ا: ایمنی و سلامت کارکنان، نـ : نتیجه گرایی) بنا شده است. بنابراین حفظ محیط زیست، احترام به طبیعت، رعایت اصولی ایمنی و بهداشت و حفظ سلامت مردم نمی تواند برای این شرکت حائز اهمیت نبوده و نسبت به آن بی توجه باشد. طی غریب به 10 سال فعالیت این مجموعه احترام به ارزش های سازمانی و تلاش در جهت تعالی شهرستان چابهار کاملاً مشهود است. نمونه بارز این فعالیت ها را میتوان در توسعه زیرساخت تامین آب آشامیدنی، ایجاد مرکز مهارت افزایی، برداشت آب دریا به روش میکروتونلینگ زیر دریا به عنوان سازگارترین روش شناسایی شده با محیط زیست و اجرای سیستم تصفیه و بازچرخانی آب بدون تخلیه قطره ای پساب به خارج شهرک پتروشیمی مکران و ایجاد هزاران فرصت شغلی مستقیم و غیر مستقیم و صدها فعالیت کوچک و خرد دیگری که این شرکت طی عمر فعالیت خود تا به امروز انجام داده تا مردم منطقه طعم شیرین توسعه را بچشند. از سویی دیگر تلاش مجموعه در اخذ مجوزهای لازم پیش از شروع فعالیت ها خود نمونه ای دیگر از اهتمام این صنعت در حفظ و حراست از مواهب طبیعی منطقه و احترام به مطالبات مردمی است.
اما امروزه طعم شیرین توسعه منطقه با ایجاد شائبه و شایعه و سو استفاده از ناآگاهی مردم در کام مردم خوش قلب منطقه مکران تلخ شده است. شائبه هایی که بصورت غیر کارشناسی و غیر تخصصی در فضای مسموم رسانه ای توسط برخی افراد و با اهدافی خاص در خصوص خط انتقال متانول مطرح شده است.
اما واقعیت چیست؟
به نقل از مدیریت HSEQ شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران، خط لوله انتقال متانول شهرک پتروشیمی مکران بر اساس مطالعات گسترده انجام شده و تاییدات اخذ شده امروزه در مرحله اجرا قرار دارد. مطالعات این خط انتقال طی 6 سال گذشته در بخش های مختلف شامل مسیر یابی، طراحی پایه، طراحی تفصیلی و مطالعات ایمنی، بهداشت و محیط زیست انجام و کلیه مجوزهای و تاییدات لازم اخذ شده است. در مطالعات مسیر یابی کلیه مسیرهای ممکن جهت انتقال محصول متانول از شهرک پتروشیمی مکران به بندر شهید بهشتی در غالب 6 واریانت مسیر، پیشنهاد و مزایا و معایب کلیه مسیر ها با حضور کلیه دستگاه های ذی ربط در سطح شهرستان بررسی و مورد توافق قرار گرفته است. بر اساس نظر مدیریت HSEQ مجموعه مکران گزینه منتخب فعلی به سبب هزینه های بسیار بالاتر در اجرا و ظرافت های طراحی به واسطه گذر از شهر، نسبت به سایر گزینه ها گزینه مطلوبی برای پتروشیمی در ابتدا نبوده ولی به سبب توافق نظر تمامی دستگاه ها و متولیان امر علی رغم تحمیل هزینه های بیشتر، طراحی ها بر روی مسیر منتخب کنونی انجام پذیرفت. طراحی های انجام شده برای این خط توسط مشاورین رتبه1 حوزه نفت و گاز تایید شده است. همگام با طراحی های انجام شده با توجه به حساسیت عبور خط از محدوده شهری، مطالعات جامع مدیریت و ارزیابی ریسک خط انتقال با معتبر ترین ابزار موجود و تایید شده مراجع علمی بین المللی در این حوزه، توسط یکی از شرکت های تخصصی و صاحب صلاحیت حوزه ایمنی به منظور اطمینان بخشی بیشتر و پیش بینی تمهیدات لازم برای به حداقل رساندن نگرانی ها انجام شد. در این راستا ارزیابی جامع انواع ریسک های طرح عبور خط از محدوده شهری توسط این مشاور تخصصی بررسی و کفایت ایمنی اجرای خط لوله در محدوده مسیر شهری و غیر شهری تایید شد. با تاکید مسئولین پتروشیمی نتایج مطالعات ریسک نشان می دهد که احتمال رخداد حادثه در مسیر خط لوله مقداری برابر با 0.03 به ازای هر 1000 کیلومتر خط لوله در سال می باشد، که این میزان با تناسب 5 کیلومتری مسیر شهری در مقابل 1000 کیلومتر، بسیار بسیار ناچیز بوده و نزدیک به صفر می باشد که حسب مراجع علمی و بین المللی این میزان در محدوده کامل قابل پذیرش است. در کنار این موارد با تمهیدات پیش بینی شده در خصوص ایمنی خط باید گفت حتی در صورت رخداد حادثه با احتمال نزدیک به صفر گفته شده در بالا، پیش بینی های لازم و کاملی برای کاهش پیامدهای ناشی از آن در طراحی و اجرا مد نظر قرار گرفته است. از این رو اطمینان کاملی برای اجرای این خط وجود داشته و جای نگرانی نیست.
بر این اساس حسب گفته مدیر ایمنی بهداشت و محیط زیست پتروشیمی و استعلام های انجام شده و مجوزهای صادره کلیه نگرانی ها در خصوص این خط مرتفع و تمهیدات کاملی برای ریسک های احتمالی خط انتقال برای عبور از محدوده شهری پیش بینی شده است. به گفته این مقام مسئول باتوجه به مطالعات انجام شده، تاییدات اخذ شده و مجوزهای صادره از سوی سازمان محیط زیست و سازمان پدافند غیرعامل کشور و سایر مراجع، نگرانی های ایجاد شده برای این خط لوله صرفاً فضاسازی و جریان رسانه ای بوده و طرح این مسائل در مقطع کنونی ممکن است، اهداف خاص دیگری به غیر از موضوعات ایمنی و سلامت شهروندان را دنبال نماید و اهداف خاص طراحان موضوع با سو استفاده از عدم آگاهی عمومی در قالب موضوعات سلامت، ایمنی و محیط زیست مطرح شده باشد.
در ادامه با مراجعه به مستندات علمی و مقایسه محصول متانول با سایر مواد شیمیایی و خطوط انتقال، نگرانی ها در خصوص ماده متانول را به صورت اطمینان بخشی کم میکند. چراکه بخارات این ماده در محیط های باز بر خلاف بنزین و گاز طبیعی خاصیت انفجاری نداشته و خواص آتش‌زایی نیز به مراتب پایین تر از بنزین و گاز طبیعی است. مضافا، میزان انرژی آزاد شده به ازای واحد حجم از ماده متانول در زمان رخداد آتش سوزی، به مراتب در سطح کمتری از مقدار مربوطه برای مواد بنزین، گازوییل و گاز طبیعی می‌باشد. همچنین نقطه خود اشتعالی این ماده نیز بالای 400 درجه سانتی گراد می باشد. در خصوص سمیت متانول نیز باید یادآور شد باتوجه به تمایل بالای این ماده به رقیق شدن با هوای محیطی از منظر سلامت نیز تهدیدی پیش بینی نمی شود. این موضوع مورد اتفاق نظر کارشناسان ایمنی بوده و عبور خطوط انتقال مواد شیمیایی را یکی از پروژه های رایج توسعه صنایع می دانند. همچنین بررسی تجربه های جهانی نیز تجربه های عبور خط متانول از محیط های شهری را تایید می نماید. از سویی دیگر باتوسعه علم و تکنولوژی امروزه متانول به عنوان سوخت پاک طبقه بندی شده و در کشور های مختلف ایستگاه های سوخت متانول در شهرها در حال توسعه می باشد. بنابراین، عبور خط انتقال متانول از محدوده شهری در مقایسه با خطوط دفنی گاز شهری و سوخت تهدیدی را به همراه نخواهد داشت.
در پایان می توان از صحبت های مدیریت HSEQ مجموعه مکران، بررسی اسناد و مدارک موجود، مستندات مرتبط با مجوزهای اخذ شده و استعلام از مراجع ذی صلاح، عبور خط انتقال متانول از محدوده شهری را با رعایت کلیه الزامات و تمهیدات پیش بینی شده اصولی و ایمن ارزیابی نمود و جنجال های مطرح شده در فضای مجازی و رسانه ای را با اهدافی غیر از ایمنی و سلامت شهروندان مطرح کرد، چرا که شواهد نشان می دهد کلیه مستندات و مجوزها و ... از سوی مسئولین امر ارائه و اخذ شده و تنها قرارداد با شهرداری شهر چابهار برای بهره گیری از حق انتفاع در خصوص اراضی واگذاری عبور خط لوله از شهر در مرحله نهایی سازی بوده و قطعی نشده است.
کلام آخر: یکی از عمده‌ترین دلایلی که توسعه را در جوامع، معطل نگه داشته و به تعویق می‌اندازد، مقاومت جامعه نسبت به فرآیند توسعه است و آنچه به این مقاومت دامن می‌زند، ارائه اطلاعات نادرست و بعضا هدایت‌شده و سواستفاده از عدم آگاهی جامعه نسبت به موضوعات تخصصی است. اشاعه این دست اطلاعات غیر فنی و ایجاد شائبه در اذهان عمومی از طریق انتشار مطالب غیرتخصصی شاید در کوتاه‌مدت فرآیند توسعه را تعویق بیندازد، اما در نهایت جامعه برای فرآیند توسعه آغوش باز خواهد کرد، و انشاالله چابهار عزیز با الگویی پایدار، در مسیر پیشرفت قرار گرفته و صنایع موجود نیز مسئولانه در این مسیر قدم بردارند.