سیر تحول آبرنگ در گالری نقش قلم اصفهان

گالری نقش قلم اصفهان از روز جمعه ششم اسفندماه میزبان نمایشگاه «سیر تحول آبرنگ از دوران صفوی تا به امروز» شده که علاقمندان تا نیمه اردیبهشت 1401 فرصت دارند از آثار به نمایش ‌درآمده در آن دیدن کنند.

با ورود به این نمایشگاه که با همکاری دفتر تخصصی هنرهای تجسمی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان برپا شده، با اثری با نام «جنگ شتران» از کمال‌الدین بهزاد نقاش سده‌های نهم و دهم هجری مواجه می‌شویم. او که به نوآفرینی در نقاشی ایرانی شناخته می‌شود در زمان دو سلسله تیموری و صفوی زیست و در سال ۹۴۲ هجری قمری (۱۵۳۵ میلادی) وفات یافت. در دوران صفویه دگرگونی بسیار نافذی در نقاشی ایرانی رخ داد و سبک نقاشی قدم در راه نوینی نهاد که البته بعدها به سبک طبیعی متمایل شد.

در کنار اثر کمال‌الدین بهزاد، تابلوهایی از آثار آبرنگ رضا عباسی، صنیع‌الملک و کمال‌الملک به چشم می‌خورد. به گفته دست‌اندرکاران این نمایشگاه، رضا عباسی هنرمند دوره صفوی مکتب نقاشی قزوین را به مکتب اصفهان تبدیل کرد که آغاز تازه‌ای در نقاشی و حاصل آن، فرنگی‌سازی در نقاشی ایران بود. صنیع‌الملک یا همان میرزا ابوالحسن‌خان غفاری نیز میان سنت‌های نقاشی اروپایی و ایرانی پیوند برقرار کرد اما تکنیک‌هایی مانند پرسپکتیو را به‌کار نبرد که بیانگر توجه او به سنت‌های نقاشی ایرانی است. کمال‌الملک برادرزاده صنیع‌الملک نیز که از بنیان گذاران نقاشی آکادمیک محسوب می‌شود نقش بسزایی در تغییر نقاشی قدیمی ایرانی داشته و این نمایشگاه دوباره چیره‌دستی او در چهره‌نگاری و ارائه تصویری دقیق و عکس‌گونه از واقعیت عینی را یادآوری کرد.

اصفهان صاحب مکتب نقاشی است

معاون فرهنگی شهردار و رئیس سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان در بازدید از این نمایشگاه با بیان اینکه نقاشی در اصفهان صاحب مکتب است، اظهار داشت: در آثار تاریخی این شهر نقاشی‌هایی با قدمت 300 یا 400 ساله به چشم می‌خورد و تداوم این مکتب نیازمند آن است که با تاریخ تطورات نقاشی اصفهان آشنا شویم.

مجتبی شاه‌مرادی زلالی و روان بودن آبرنگ را وجه تمایز آن با سایر تکنیک‌های نقاشی دانست و افزود: نمایشگاهی که به همت گالری نقش قلم برپا شده تلاش دارد سیر تحول نقاشی آبرنگ از دوره صفوی تاکنون را نشان دهد و آثاری از هنرمندان به‌نام اصفهان و کشور در آن به نمایش درآمده که تماشای آنها می‌تواند برای اهالی هنر و اصفهان‌دوستان و مردم هنردوست اصفهان جذاب باشد.

وی ادامه داد: حداقل در دوره معاصر، هرچه آثار هنری بیشتر در معرض دید قرار گیرد هم ارزش آنها بیشتر یادآوری می‌شود و هم مخاطبان این آثار انگیزه بیشتری برای فراگیری و تداوم آن پیدا می‌کنند. امیدوارم با برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی هنرمندان در اصفهان ارج و قرب یابند و زمینه حضور و فعالیت آنها در اصفهان تداوم یافته و پررنگ‌تر شود تا درنهایت به زیست‌پذیری شهر منجر شود و اصفهان همچون گذشته محل رفت‌وآمد و ظهور و بروز هنرمندان در رشته‌های گوناگون به‌خصوص هنرهای تجسمی باشد.

معاون فرهنگی شهردار اصفهان رویکرد سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری در این دوره را حرکت به سوی مردم‌سپاری دانست و گفت: تمایل داریم در حوزه‌های گوناگون از جمله هنرهای تجسمی، مردم کنشگران اصلی باشند و سازمان نقش حمایتی، تسهیل‌گری و شتاب‌دهندگی را در عرصه‌های فرهنگی و هنری ایفا کند. هرچه مجموعه‌های مردمی تقویت و قدرتمندتر شوند، ماندگاری آنها بیشتر خواهد بود و می‌توانند خود به انجام فعالیت‌های گوناگون در شهر بپردازند.

معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان نیز با بیان اینکه گالری نقش قلم با حمایت شهرداری اصفهان از این پس در سرای قزلباش واقع در بدنه شرقی چهارباغ عباسی فعالیت می‌کند، گفت: نمایشگاه فعلی نسخه محدودی از آثار آبرنگ‌کاران از دوره صفوی تاکنون است.

مهدی تمیزی با تأکید بر اینکه برخی تابلوها اثر اصلی و برخی تصویر اثر است، افزود: برخی آثار در گنجینه‌ها و موزه‌های بزرگ ملی و بین‌المللی نگهداری می‌شوند و امکان انتقال به نمایشگاه را نداشتند؛ بنابراین تصویر این آثار به نمایش درآمده است. البته نمایش این آثار اقدام بسیار خوبی از سوی گالری نقش قلم بوده و امیدوارم در این گالری و سایر گالری‌های شهر اصفهان شاهد نمایش سیر تحول آثار هنری در حوزه‌های گوناگون برای هنرمندان، هنردوستان و مردم باشیم؛ چراکه وقتی در یک جامعه سیر بروز و ظهور یک هنر دانسته نشود، فهم درستی از اثر و درک درستی از زیبایی‌شناسی آن نیز محقق نمی‌شود و این نمایشگاه‌ها فرصتی فراهم می‌کند تا سطح آگاهی مردم و هنرمندان را حتی به اندازه یک گام جلو ببریم.

وی تصریح کرد: دفتر تخصصی هنرهای تجسمی شهرداری اصفهان نیز تمام تلاش خود را انجام داد تا در حد امکان به برپایی این نمایشگاه کمک کند و امیدوارم بتوانیم حامی دیگر گالری‌ها و هنرمندان شهر اصفهان نیز باشیم.

همچنین مدیر گالری نقش قلم اصفهان با اشاره به دعوت از اساتید مطرح و صاحب‌سبک و انتخاب آثار هنرمندانی که هرکدام تحولی در نقاشی آبرنگ ایجاد کرده بودند، گفت: حدود 42 اثر از 42 هنرمند در این نمایشگاه گردآوری شده است.

رویا صلواتی با بیان اینکه پیش از دوره صفوی نیز هنرمندان از آب و رنگ در نقاشی‌های خود استفاده می‌کردند، ادامه داد: اما تصمیم گرفتیم نمایشگاه فعلی را با آثاری از دوره صفوی آغاز کنیم. هدف این است که هنرمندان با تماشا و بررسی این آثار به بینشی دست یابند تا به ابداعات نو دست بزنند.

وی درباره وضعیت آموزش نقاشی آبرنگ در اصفهان بیان کرد: اساتید بسیار برجسته‌ای در زمینه آموزش فعال هستند و امیدوارم هنرجویان بتوانند ابداعات جدیدی در هنر آبرنگ ایجاد کنند.

مدیر گالری نقش قلم اصفهان با اشاره به فعالیت این گالری از حدود پنج سال پیش تاکنون گفت: شیوع کرونا کمی در کارهای ما تأخیر ایجاد کرد و درنهایت با همکاری شهرداری اصفهان، در سرای قزلباش به ایجاد یک فضای تخصصی اقدام کردیم.

گفتنی است؛ نمایشگاه «سیر تحول آبرنگ از دوران صفوی تا به امروز» تا 15 اردیبهشت ماه 1401 هر روز از ساعت 16 تا 20 در گالری نقش قلم واقع در چهارباغ عباسی، سرای قزلباش، طبقه زیرین، واحد 122 میزبان بازدیدکنندگان است.