تابناک/نبود گارد ساحلی، صید بیرویه، ورود پسابهای کشاورزی و خانگی به رودخانه مرزی ارس تنها منبع تولید شاه میگوی سد ارس و ذخایر ماهیان اقتصادی آنرا در مرز انقراض و نابودی قرار داده است.
خبرگزاری مهر- گروه استانها، سکینه اسمی: رودخانه مرزی ارس با تولید یک ششم تولید آبزیان کشور و نیز تنها منبع تولید شاه میگو یکی از منابع مهم اقتصادی کشور به شمار میرود اما متأسفانه در سالهای اخیر به دلیل بی توجهی مقامات کشوری و استانی هم اکنون ذخایر آبزیان آن در آستانه انقراض قرار گرفته است.
قبل از سال ۹۳ سالانه ۲۷۰ تن شاه میگو از این رودخانه مرزی برداشت و تمام شاه میگوهای تولید شده نیز به کشورهای خارجی صادر میشد در حالی که نه تنها ارزآوری این رودخانه مرزی متوقف شده بلکه ذخایر آبزیان و شاه میگو در مرز نابودی قرار دارد.
دریاچه پشت سد ارس پلدشت که در شمال آذربایجان غربی و هم مرز با جمهوری خودمختار نخجوان است بزرگترین منبع آبی پرورش شاه میگوی دراز آب شیرین کشور است، شاه میگوی تولیدی پشت سد ارس با میزان ارزآوری هر کیلو شاه میگو بین ۱۵ تا ۲۰ دلار به کشورهای ارمنستان، روسیه، آلمان، ایتالیا و فرانسه که بزرگترین خریداران شاه میگو تولید شده در سد ارس هستند صادر میشود.
صید بیرویه ایجاد استرس ناشی آن به ذخایر آبزیان رودخانه مرزی، نبود گارد ساحلی، بی توجهی طی سالهای گذشته به این منبع مهم اقتصادی موجب شده است برای احیا و ارزآوری مجدد شاه میگو نه تنها صید آن متوقف شده بلکه سالها طرحهای تحقیقاتی و علمی و نیز هزینههای زیادی صرف شود در حالی که توجه به این رودخانه مرزی میتوانست امروز ضمن اشتغالزایی برای جوانان منطقه بلکه ارزآوری خوبی نیز نصیب کشور شود.
صید شاه میگوی سد ارس ممنوع شده است
مدیرکل شیلات و آبزیان آذربایجان غربی در خصوص آخرین وضعیت شاه میگوی سد ارس اظهار کرد: با کاهش ذخایر شاه میگوی سد ارس از سال ۹۷ تاکنون صید و برداشت این گونه با ارزش اقتصادی از سد ارس ممنوع شده و تداوم صید آن نیاز بهبود شرایط است.
قریشی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در حال حاضر آمار قطعی در خصوص تعداد و وضعیت شاه میگوی نمیتوان اعلام کرد افزود: اردیبهشت ماه امسال توافقنامهای با دانشگاه ارومیه در زمینه تکثیر و پرورش شاه میگو منعقد شده که طی آن وضعیت این گونه نیز بررسی میشود.
وی با اشاره به اینکه قبل از سال ۹۷ و ممنوعیت صید این گونه ۸۰ تن شاه میگو از دریاچه پست سد ارس برداشت میشد، گفت: از سال ۹۳ ذخایر شاه میگوی سد ارس به دلایل متعدد رو به کاهش است در حالی که طی سالهای گذشته بالای ۲۰۰ تن شاه میگو از سد ارس برداشت و به کشورهای خارجی صادر میشود.
مدیرکل شیلات و آبزیان آذربایجان غربی صید غیرمجاز و افزایش ترددها در دریاچه پشت سد ارس به همراه ایجاد استرس برای بقای حیات شاه میگو را از مهمترین دلایل کاهش ذخایر این گونه با ارزش عنوان کرد و افزود: در حال حاضر صید و تردد غیرمجاز در اطراف دریاچه پشت سد ارس مهمترین تهدیدات کاهش تولید این آبزی با ارزش و اقتصادی است.
وی با اشاره به ظرفیت بالای این دریاچه در پرورش شاه میگو|، افزود: دریاچه پشت سد ارس از مهمترین ذخایر تولید شاه میگو در کشور است و در حال حاضر ۷۰ نفر در قالب شش شرکت بهره بردار در استان در این زمینه فعال اند، این شرکتهای بومی و غیربومی در پلدشت، البرز و گیلان مستقر هستند ولی بخش عمده فرآوری توسط افراد بومی و در پلدشت صورت میگیرد.
مدیر شیلات و آبزیان آذربایجان غربی با اشاره به ارزآوری بالای شاه میگوی سد ارس برای کشور، عنوان کرد: وی شاه میگو مصرف داخلی ندارد، این گونه بعد از صید و عملآوری به کشورهای اروپایی، ارمنستان و روسیه صادر میشود و در سالهای گذشته ارزآوری زیادی برای کشور به همراه داشت.
آلودگی آب سد ارس هنوز به تأیید نرسیده است
قریشی در خصوص اخباری مبنی بر آلودگی آب سد ارس از سمت برخی کشورهای همسایه و تأثیر آن بر کاهش ذخایر شاه میگو عنوان کرد: با انتشار این اخبار موضوع از طریق وزارت کشور از کشورهای همسایه پیگیری شد ولی موضوع هنوز به تأیید نرسیده و مهمترین عامل کاهش ذخایر صید غیرمجاز است.
مدیرکل شیلات و آبزیان آذربایجان غربی با بیان اینکه بخشی از آب دریاچه پست سد ارس متعلق به کشور جمهوری آذربایجان است افزود: مکاتباتی در خصوص آخرین وضعیت شاه میگو در این کشور انجام شده ولی کشور آذربایجان اعلام کرده است تا زمانی که صید غیرمجاز در ایران متوقف نشود قادر به همکاری نیستند.
قریشی با بیان اینکه علت اصلی در خصوص کاهش ذخایر این آبزی و ادامه روند نزولی آن توسط مؤسسه تحقیقات آرتمیای کشور در دست مطالعه و بررسی است گفت: ترددهای غیرمجاز صیادان و ایجاد استرس به شاه میگو همچنین سبب فرار این آبزی به سمت آبهای کشور آذربایجان شده است.
وی بیان اینکه از سال ۹۳ تاکنون با ورود و افزایش تردد صیادان غیرمجاز به سد ارس عملاً تولید و پرورش شاه میگو دچار مشکل اساسی شده است، عنوان کرد: صید بی رویه و غیرمجاز شاه میگو در کنار سایر آبزیان در این منطقه موجب بروز بحران اساسی در زمینه ذخایر شاه میگوی سد ارس شده است.
مدیرکل شیلات و آبزیان آذربایجان غربی با اشاره به اینکه قبل از سال ۹۳ میزان برداشت شاه میگو از دریاچه پشت سد ارس حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ تن بود گفت: متأسفانه در سالهای اخیر این میزان به ۵.۵ تن رسیده و در ۲ سال گذشته نیز برداشت آن کاملاً متوقف شده است.
گارد ساحلی در رودخانه ارس راه اندازی شود
در حالی که مدیر شیلات و آبزیان آذربایجان غربی غیرمجاز را عامل کاهش ذخایر شاه میگوی سد ارس عنوان میکند، اما رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور معتقد است وضعیت فعلی رودخانه ارس و کاهش نه تنها ذخایر شاه میگو بلکه آبزیان اقتصادی این رودخانه نتیجه بیتوجهی تاریخی به رودخانه مهم و مرزی است.
علی نکویی فر در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آخرین وضعیت شاه میگوی سد ارس گفت: بر اساس آخرین تحقیق و ارزیابی که اسفندماه سال ۹۸ در این خصوص انجام گرفت متأسفانه ذخایر شاه میگوی سد ارس و ماهیان اقتصادی این رودخانه به شدت در حال کاهش است.
وی ادامه داد: از ۲ سال گذشته باوجود ممنوعیت صید و برداشت شاه میگوی سد ارس و ابلاغ آن به شیلات کشور و استان همچنان در حال پایش و رصد ذخایر شاه میگو و دلایل کاهش آن هستیم تا براساس یافتههای علمی بتوانیم شاه میگو را در رودخانه ارس احیا کنیم.
نکویی فرد با تاکید بر اینکه تنها منبع پرورش و تولید شاه میگو سد ارس است، گفت: این گونه بهدلیل ارزآوری بالا و صادرات خوب در سالهای گذشته منبع اقتصادی مهمی برای کشور و استان به شمار میرفت که متأسفانه بیتوجهی مسئولان کشوری و استانی به این منبع موجب توقف این صادرات شده است.
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور صید بی رویه را از مهمترین دلایل کاهش ذخایر شاه میگو عنوان کرد و اظهار کرد: دریای خزر با وجود بهره برداری سه استان و وسعت آن تنها سالانه ۲۰ تا ۳۰ هزار تن ماهی صید میشود در حالی که ارس به تنهایی ۴ هزار و ۶۰۰ تن ماهی با ارزش اقتصادی بالا صید و روانه بازار میکند.
نکویی فرد خواستار راه اندازی گارد ساحلی در رودخانه مرزی ارس شد و گفت: ارس یک ششم دریای خزر ماهی تولید میکند در حالی که هیچ توجهی به این منبع مهم و اقتصادی نشده و نمیشود، اما خزر دارای گارد ساحلی و امکانات بسیار زیادی است.
وی با بیان اینکه به صراحت اعلام میکنم کمترین توجهی به این رودخانه مهم و مرزی صورت نمیگیرد و تمام ذخایر آبزیان آن در حال نابودی بوده و حتی زنگ هشدار خطر آبزیان نیز تاکنون نتوانسته نظر مقامات کشوری و استانی را برای احیا و توجه به این رودخانه جلب کند.
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با بیان اینکه ارس بهدلیل تنها منبع شاه میگوی کشور و نیز تنوع بالای ماهیان اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است، عنوان کرد: بهدلیل بیتوجهی به این منبع مهم در حال حاضر شاه میگوی ارس رو به قهقرا بوده و ذخایر ماهیان اقتصادی آن رو به کاهش است.
نکوییفرد با اشاره به اینکه ۲ طرح تحقیقاتی در زمینه شاه میگو و آبزیان اقتصادی رودخانه ارس توسط این مرکز در دست انجام است، گفت: تداوم مطالعات و پایشهای علمی نیازمند تأمین اعتبارات مورد نیاز است.
آلودگی ارس ناشی از پسابهای کشاورزی و خانگی است
معاون نظارت و پایش ادارهکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در خصوص آلودگی دریاچه پشت سد ارس و نیز تأثیر آن در کاهش ذخایر شاه میگوی سد ارس اظهار کرد: آلودگی آب از سمت کشورهای همسایه هنوز به تأیید نرسیده و هم اکنون آلودگی آب ارس ناشی از ورود پسابهای کشاورزی و خانگی است.
سعید موسوی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه پایش میدانی محدوده رودخانهها ماهانه انجام و در صورت نیاز ماهانه تکرار میشود، افزود: در این راستا کارشناسان محیطزیست برای گشت و کنترل به مناطق مختلف اعزام میشوند و در صورت بروز هرگونه آلودگی احتمالی موضوع بررسی و نتایج به اطلاع هم استانیها میرسد.
وی با اشاره به نمونهبرداریهای انجام شده از رودخانههای استان بیان کرد: هر سه ماه یک بار نمونهبرداری کیفی از آب رودخانههای استان انجام میشود و تاکنون هیچ گونه آلودگی زیستمحیطی در رودخانههای استان مشاهده نشده است.
معاون نظارت و پایش ادارهکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی بیان کرد: ۳۰ درصد محدوده رودخانه ارس در این استان واقع شده و در این محدوده مرز مشترکی با ارمنستان وجود ندارد و سرچشمه این رودخانه نیز از کشور ترکیه است.
وی با اشاره به دیدارهای مشترک مسئولان دوطرف در زمینه آلودگی آب سد ارس، عنوان کرد: با ورد پساب کشاورزی و نیز انسانی به سد ارس به خصوص در فصل تابستان فسفات و نیترات آب افزایش یافته و اکسیژن آب کاهش مییابد که ممکن است در کاهش جمعیت آبزی مؤثر باشد، اما مهمترین دلیل کاهش ذخایر شاه میگو صید بیرویه است.
موسوی از پایش فصلی و شاخصهای کیفی ۱۴ رودخانه دائمی استان خبر داد و اظهار کرد: آذربایجان غربی بیشترین سهم از رودخانههای دائمی کشور را دارد و هر فصل برنامههای کنترلی و پایش آلودگی در رودخانههای استان اجرا میشود.
براساس گزارش مهر، آذربایجان غربی رتبه نخست در تولید شاه میگوی دراز آب شیرین را داراست و در صورت فراهم شدن بسترهای لازم تولید این ماده غذایی ارزشمند تا ۲۷۰ تن در سال نیز افزایش پیدا میکند.