به گزارش «تابناک گیلان» روزنامه‌های امروز دوشنبه ۲۶ اسفندماه در حالی چاپ و منتشر شد که بسته اقتصادی ضد کرونایی شامل تصمیمات مهم ستاد اقتصادی دولت به ریاست روحانی برای حمایت از کسب و کار‌ها در کنار عدم قرنطینه در روزهای آخر سال و تعطیلات نوروز که روحانی بر آن تاکید کرد در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
ارسال نامه‌های ظریف خطاب به همتایان خود از یک سو و گزینه نظامی عراق مقابل لشکرکشی امریکا از سوی دیگر نیز از دیگر عناوینی است که در صفحات نخست روزنامه‌ها مورد توجه قرار گرفته است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:
پزشکیان: نیروهای نظامی و قوه قضاییه هم به میدان بیایند
مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس شورای اسلامی و وزیر اسبق بهداشت در سرمقاله امروز روزنامه اعتماد با عنوان مدیریت قاطع علیه کرونا نوشت: روزهای آخر سال با مشکل و معضلی به نام کرونا دست به گریبان هستیم؛ مشکلی که امروز همه جهان و جهانیان را درگیر خود ساخته، اما از همان روز نخست که نخستین موارد اثبات شده ابتلای شهروندان ایرانی به ویروس کرونا اعلام شد، صحبت بر سر قاطعیت در مسیر مقابله با این ویروس ناخوانده بود.
همان روزهای اول در جلساتی که داشتیم و حتی در جلسه هیات رییسه مجلس صحبت و تاکید کردم که اگر جای حاکمیت بودم، قم را قرنطینه کرده و حتی با استفاده از قدرت قهریه و نظامی منطقه را قرق و فرمان منع رفت صادر می‌کردم، اما به هر دلیلی این اتفاق نیفتاد. لازم بود از همان روزهای نخست، تمامی شهروندان ایرانی خانه به خانه و نفر به نفر مورد ارزیابی و رصد قرار گرفته و اگر مورد مشکوکی شناسایی شد، تحت نظر و تحت درمان در شرایط قرنطینه قرار بگیرند. یکی از موضوعات دیگری که بحث زیادی در مورد آن مطرح شد، مساله ستاد مقابله با کرونا، نحوه فعالیت این ستاد و البته مدیریت و ریاست بر آن بود. چنان که مطرح شد رییس دولت باید هر روز در جلسات این ستاد حضور داشته باشد و اوضاع را شخصا کنترل و برای مقابله با آن دستورات لازم را صادر کند؛ چرا که طبیعتا اینکه وزیر بهداشت مسوولیت ستاد را برعهده داشته باشد که برای هر تصمیمی مجبور شود، نامه‌نگاری کند آن هم اگر کسی به نامه او توجهی کند، خود از ضرباهنگ مقابله با این ویروس مسری و سریع می‌کاهد.
هر چند در این میان صحبت از اختیارات به میان آمد و اینکه برخی نهاد‌ها و سازمان‌ها زیر نظر ریاست جمهوری نیستند اما نمی‌توان نادیده گرفت که در درجه نخست، اختیارات رییس‌جمهوری در مقایسه با وزیر به مراتب بیشتر است و مضاف بر آنکه این مقابله با «کووید ۱۹» تنها نباید به دولت ختم شود؛ بلکه نیاز است نیروهای نظامی و قوه قضاییه هم به میدان بیایند؛ وگرنه مملکت با مشکل بزرگی مواجه خواهد شد که به این سادگی‌ها قابل حل و رفع و رجوع نخواهد بود. در این میان واقعیت آن است که اگر امروز در کمال تاسف اخبار ضد و نقیض و بعضا دروغ، امکان مانور پیدا می‌کنند، به این دلیل است که همه ارکان کشور با قدرت به میدان نیامده‌اند. چه اگر آن‌ها با قدرت وارد میدان شوند، این حواشی هم از بین خواهد رفت. نکته مهم دیگر آن است که به هر تفسیر انتخاب و اتخاذ سیاست نادرست ممکن نیست ما را به نقطه مطلوبی برساند و حتی اگر این سیاست غلط را به نحو صحیح و دقیق انجام دهیم، تغییری در وضعیت موجود ایجاد نمی‌شود. امروز نوبت آن است که همه ارکان سیاسی با تمام توان و تحت یک فرماندهی وارد میدان شوند؛ در غیر این صورت نمی‌توان انتظار داشت اتفاق خوبی رخ دهد. در این میان مساله اعتماد عمومی و موضوع جدی گرفتن توصیه‌ها و پرهیز از اخبار نادرست نیز بسیار حائز اهمیت است، اما واقع امر آن است که امروز وقت پرداختن به این موضوعات نیست. شرایط به گونه‌ای نیست که کار با توصیه پیش رود، بلکه بیش از هر چیز به قاطعیت نیاز داریم. امروز باید رصد را خانه به خانه انجام دهیم و با تمام توان فعال شویم. باید مردم را در این روند از بین بردن کرونا مشارکت دهیم تا در صحنه باشند. چه بسا شرایط امروز حساس‌تر از شرایط کشور در دوران جنگ تحمیلی باشد. بنابراین شاید امروز مهم‌ترین پیام به مردم و کشور این است که توصیه‌ها را جدی بگیریم و در خانه بمانیم؛ اگر این اتفاق رخ بدهد، عید ما عید خواهد بود؛ و گرنه این ویروسی که با میکروسکوپ هم مشکل می‌توان آن را دید، عید ما را به عزا تبدیل خواهد کرد.
تحلیل سعید حجاریان: کرونا مستبد است، نه دموکرات
سعید حجاریان طی یادداشتی با عنوان کرونا مستبد است، نه دموکرات که روزنامه همدلی در شماره امروز خود منتشر کرده به تحلیل ویروس کرونا در ایران پرداخت و نوشت: من نمی‌دانم چرا کرونا را ویروسی دموکرات نامیده‌اند. لابد، چون «غنی و فقیر» و «وضیع و شریف» نمی‌شناسد و همه را به یکسان درگیر می‌کند. اگر فقط این‌ها ملاک باشد من معتقدم می‌توان ده‌ها شاخص دیگر به کرونا نسبت داد تا جباریت آن اثبات شود. ذیلاً به مواردی اشاره می‌کنم.
۱-کرونا، کشتار دسته‌جمعی می‌کند. سابقه کشتار دسته‌جمعی و کیفر آن مشخص است و باید در محاکم بین‌المللی به آن رسیدگی شود! چنانچه فرض کنیم این ویروس دست‌ساز بشر باشد کسانی که آن را ساخته و نشر داده‌اند و در برابر شیوع آن دست به اقدام عاجل نزده‌اند، جزو جنایت‌کاران تاریخ خواهند بود.
۲- کرونا، به «گسست اجتماعی» می‌انجامد. هم‌اکنون عده زیادی از مردم در قرنطینه به سر می‌برند؛ گویی کرونا اعلام حکومت نظامی کرده و اجتماع بیش از چند نفر را ممنوع خوانده است. این رویه به اتمیزه شدن جامعه منجر شده و نهاد‌های اجتماعی را بالمره منهدم کرده است. در این وضعیت علاوه بر تعطیلی سینما و تئاتر، دانشگاه و مدرسه و دیگر اماکن عمومی، احزاب و نهاد‌های مدنی هم به‌سختی گردهم می‌آیند. اساساً در وضعیتی به‌سر می‌بریم که به قول اخوان: اگر دست محبت سوی کس یازی/به اکراه آورد دست از بغل بیرون؛ لذا می‌توان گفت: کرونای دموکرات، جامعه مدنی را هدف گرفته است!
۳- کرونا، آسیب‌پذیرترین قشر‌ها را هدف می‌گیرد. این ویروس به‌طور خاص به کسانی‌که از مشکلات زمینه‌ای از قبیل: بیماری ریوی، قلبی، کلیوی در رنج هستند، حمله می‌کند؛ از این جهت ضدعدالت هم رفتار می‌کند؛ گویی همچون فاشیست‌ها که معلولان را قتل عام می‌کردند، به «داروینیسم اجتماعی» معتقد است.
۴- کرونا، به‌سراغ کسب‌و‌کار‌های کوچک رفته است. این ویروس، اثر چندانی بر ابر بنگاه‌ها نخواهد نداشت، اما در مقابل، به مصاف درآمد‌های «بخور و نمیر» کسب‌و‌کار‌های کوچک رفته و «مسأله بقاء» را از نو گشوده است؛ به‌ویژه در شرایطی که تورم و ناکارآمدی، قشر‌های ضعیف را به قعر جدول حیات دلالت می‌کرد.
۵- کرونا، ساخت قدرت را منهدم کرده است. این ویروس ساخت قدرت معیوب کشور را از منظری جدید به پرسش گرفته و تصویری جدید از -مسئولیت‌ناپذیری و هرج‌و‌مرج بوروکراتیک به‌دست داده و مع‌الاسف وضعیت ملوک‌الطوایفی را احیا کرده است.
۶- کرونا، خرافات را احیا کرده است. این ویروس بعضی خرافات و گزاره‌های ته‌نشین‌شده را به سطح آورده و در منظر عموم قرار داده و شوربختانه، مردم مستأصل را نیز به این وادی کشانده است؛ چه آنانکه روغن بنفشه استعمال کردند و چه آنانکه که به اطبای دوره‌گرد و حرز و تعویذ روی آوردند و کمر به هدم خود بستند. ۷- کرونا، همراه با انسداد است. نحوه عملکرد این ویروس عجیب است؛ با سرفه‌های خشک آغاز می‌شود و با درگیری ریه‌ها و انسداد مجاری تنفسی به حیات افراد پایان می‌دهد؛ یعنی آزادی گفتار را مختل و ایجاد خفقان می‌کند. کارویژه این ویروس ایجاد اختناق است، چون چند برابر قوی‌تر از ذات‌الریه و ذات‌الجَنب است و از این منظر به کار فرد مستبد و رژیم‌های استبدادی می‌آید.
مضاف بر این موارد به جست‌و‌جو حول ریشه لغوی کرونا پرداختم و آن را هم‌ریشه لغت (crown) به‌معنای تاج یافتم.
چنانکه مشاهده می‌کنیم در اشکال ترسیمی از این ویروس، نقاطی شبیه به لبه‌های تاج وجود دارد که به سلول‌های بدن انسان می‌چسبند و درگیری ایجاد می‌کنند. از این منظر، می‌توان خصلت شاهانه و جبارگونه کرونا را برجسته کرد. این خصلت علاوه بر پزشکی، در سیاست هم مسبوق به سابقه است. به‌عنوان نمونه دکتر سعید امیرارجمند در کتاب (The Turban for the Crown) خصلت‌های شاهانه و تاج‌دارانه معطوف به انباشت قدرت را برشمرده و سپس، از چگونگی احیای آن‌ها سخن گفته است
چرا زنان در مقابل کرونا ایمن‌ترند؟
عباس عبدی روزنامه‌نگار طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه شهروند با عنوان چرا زنان ایمن‌ترند؟ نوشت: متأسفانه اطلاعات دقیق و جزیی مبتلایان به کرونا در ایران منتشر نمی‌شود تا نتایج کاربردی‌تری از آن گرفته شود؛ ولی براساس داده‌های مقدماتی موجود، تعداد مبتلایان زن در ایران به کرونا حدود ٤٠درصد کمتر از مردان است. در حالی که این نسبت در چین تقریبا مشابه است.
همچنین اطلاعات موجود در چین نشان می‌دهد که نسبت فوتی‌ها در میان مردان خیلی بیشتر از زنان است. در حالی که ۴.۷ درصد مردان مبتلا به کرونا در آنجا فوت کرده‌اند این نسبت برای زنان ۲.۸ درصد است. البته این آمار برای کسانی است که کرونای آنان تأیید شده است، ولی همه افراد مشکوک به کرونا اعم از تأییدنشده و تأییدشده‌ها را اگر حساب کنیم، درصد مرگ‌ومیر برای مردان ۲.۸ درصد و برای زنان ۱.۷ درصد بوده است؛ به عبارت دیگر در مرحله تلفات زنان چینی وضعیت بهتری داشته‌اند.
پرسش این است که این تفاوت‌ها را چگونه می‌توان تحلیل کرد؟ چرا نسبت مبتلایان در چین برحسب جنسیت با هم فرق ندارد، ولی در ایران زنان ۴۰درصد کمتر هستند؟
برای فهم این مطلب شاید بتوان دو عامل میزان و فراوانی ارتباط با دیگران و رعایت بهداشت فردی را ذکر کرد. در ایران و برخلاف چین میزان ارتباط اجتماعی زنان کمتر است. در چین میزان اشتغال و حضور آنان در عرصه عمومی بالاست؛ بنابراین اگر فراوانی ارتباط با دیگران در سطح شهر یا محل کار یا سایر اماکن را ملاک بگیریم، در چین تفاوت چندانی میان زن و مرد از این جهت وجود ندارد، در نتیجه شانس هر دو به یک اندازه است که مبتلا به کرونا شوند.
عامل دیگر بهداشت است. در ایران و شاید چین زنان بیش از مردان بهداشت فردی را رعایت می‌کنند و نسبت به مردان برای سلامتی خود اهمیت بیشتری قایل هستند؛ از این رو احتمال کمتری وجود دارد که مبتلا به این ویروس شوند.
شاید علت کمتربودن مرگ‌ومیر زنان در این بیماری نیز همین نکته باشد؛ البته علل فیزیولوژیک هم ممکن است باشد که تأیید و رد آن در صلاحیت کارشناسان پزشکی است، ولی درمجموع می‌توان با احتمال فراوان اعلام کرد که کاهش ارتباط با دیگر افراد و نیز رعایت بهداشت پیام روشنی در کاهش احتمال ابتلا به کرونا دارد که در تفاوت آمار مبتلایان زن و مرد و نیز مرگ و میر دیده می‌شود.