غار خفاش
· تنها غار خفاش ایران است
· به علت زندگی میلیون‌ها خفاش در داخل آن، به غار خفاش معروف شده است.
· یکی از غارهای تاریخی عصر غارنشینی است که بعدها به زیستگاه خفاش‌ها تبدیل شده است.
· غار خفاش دهلران دارای استالاگتیت‌ها و استالاگمیت‌های فراوانی است.
· مسیر دسترسی: سه کیلومتری شمال شرقی دهلران در دامنه کوهی مشرف به دره‌شهر و چشمه‌های آب‌گرم دهلران
· برای بازدید از این غار کمک گرفتن از راهنما و همراه داشتن تجهیزات شامل: هدلایت یا چراغ‌قوه، کفش مناسب غارنوردی، لباس مناسب طبیعت‌گردی، لباس گرم همچون بادگیر، دست‌کش مخصوص غارنوردی، کاور ضد آب برای لوازم الکترونیکی، خوردنی به مقدار لازم ضرورت دارد.
غار رود افشان
· غاری در استان تهران
· دارای یکی از سه دهانه بزرگ غارها در ایران
· برای رسیدن به دهانه آن به حدود ۲۰ دقیقه کوهنوردی نیاز است.
· رودافشان محل زندگی و زادآوری گونه‌ای از خفاش‌هاست.
· تجهیزات لازم برای بازدید:
هدلایت یا چراغ‌قوه، کفش مناسب غارنوردی، لباس مناسب طبیعت‌گردی، لباس گرم همچون بادگیر، دست‌کش مخصوص غار نوردی، کاور ضد آب برای لوازم الکترونیکی، خوردنی به مقدار لازم.
· مسیر دسترسی: باید به سمت فیروزکوه حرکت کنید و از روستای سیدآباد به سمت غار و روستای رودافشان بروید.
غار سهولان
· سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است و مردم محلی غار را «کونه کوتر» یعنی لانه کبوتر نیز می‌نامند.
· دومین غار بزرگ آبی کشور
· غار دارای دو دهانه است
· دمای آن همیشه بین ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتی‌گراد تغییر می‌کند.
· تنها موجودات زنده این غار کبوتر چاهی و خفاش می‌باشند.
· راه دسترسی: ۴۳ کیلومتری جنوب شرق شهر مهاباد در مسیر میانبر (جاده برهان) به سمت بوکان.
غار شاپور
· غار شاپور از غارهای تاریخی بسیار پراهمیت ایران است.
· مجسمه ۶ متری شاپور بر دهانه این غار، شاهکار پیکرتراشی ایران باستان است.
· غار قبل از دوران ساسانیان از مکان‌های مذهبی و آیینی ساکنان آن منطقه بوده است.
· دهانه غار طولی برابر با ۳۰ متر و ارتفاعی برابر با ۱۵ متر دارد.
· از مهم‌ترین آثاری که از بررسی غار به‌دست‌آمده، آثاری از کوزه‌های شکسته سفالی است، این سفال‌ها از مشخصات سفالینه‌های دوره ساسانی‌اند.
· مسیر دسترسی: انتهای تنگ چوگان و در چهار کیلومتری شهر بیشاپور در شهرستان کازرون، برای رسیدن به دهانه غار نیاز به دو ساعت کوهنوردی است.
غار علی‌صدر
· بزرگ‌ترین غار آبی جهان
· ارتفاع آب در برخی نقاط آن به ۱۴ متر می‌رسد.
· دمای غار در تمام طول سال ثابت و ۱۴ درجه سانتی‌گراد.
· قدمت غار به میلیون‌ها سال پیش و دوران ژوراسیک بازمی‌گردد.
· به خاطر نبود نور تقریباً موجود زنده‌ای در آن زندگی نمی‌کند.
· مسیر دسترسی: از طریق جاده همدان-لاله جین به سمت بیجار، یا از طریق همدان به صالح‌آباد و یا رزن.
غار قوری قلعه
· طولانی‌ترین غار ایران
· علت نام‌گذاری آن وجود قلعه‌ای در زمان ساسانیان به شکل قوری در نزدیکی آن بوده است.
· دمای آن بین ۷ تا ۱۱ درجه سانتی‌گراد تغییر می‌کند.
· این غار مسکن گونه نادری از خفاش به نام خفاش موش گوشی است.
· مهم‌ترین ویژگی‌های منحصربه‌فرد غار قوری قلعه، وسعت آن است که در میان دیگر غارهای آبی قاره‌ی کهن، مقام نخست را کسب کرده است.
· این غار دارای حوضچه‌ای منحصربه‌فرد است که درون آن قندیل‌هایی پرده‌ای مشاهده می‌شود که با لمس هر کدام از این قندیل‌ها، صدایی زیبا شبیه به یکی از نت‌های موسیقی شنیده می‌شود.
· از عجایب این غار وجود چهار آبشار در عمق نزدیک به ۳ هزار متری از این غار ۶۵ میلیون ساله است.
· مسیر دسترسی: ۲۵ کیلومتری شهر روانسر، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر – پاوه.
غار کتله‌خور
· کتله به معنی کوه کم‌ارتفاع و خور مخفف خورشید.
· عمر این غار ۱۲۰ میلیون سال است.
· مسیرهای دسترسی: غار در ۱۶۵ کیلومتری جنوب زنجان دارد از مسیرهای زنجان-سلطانیه و همدان-کبودر آهنگ می‌توان به بازدید از آن پرداخت.
· اولین غار آهکی جهان از لحاظ کیفیت بلورها و قندیل‌ها، زیبایی و تعدد طبقات.
غار کرفتو
· نام غار به معنای غار خورشید است چرا که در زبان محلی کرف به معنای غار و تو به معنای خورشید به کار می‌رود.
· این غار آهکی در دوران سوم زمین‌شناسی شکل گرفته است.
· غار کرفتو نمونه‌ای کم‌نظیر از معماری دست‌کَن می‌باشد که برای روزگارانی طولانی سکونتگاه انسان بوده است.
· درون غار کتیبه‌ای یونانی قرار دارد که احتمالاً متعلق به سلوکیان (جانشینان اسکندر) است.
· امکانات رفاهی منطقه: پارکینگ، سرویس بهداشتی و یک فروشگاه کوچک امکاناتی هستند که در محوطه غار در دسترس شما قرار دارند.
در نزدیکی غار دو پمپ‌بنزین و در فاصله‌ی ۱۵ کیلومتری و ۴۰ کیلومتری آن وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
در صورت درخواست می‌توانید یک بروشور فارسی تهیه کنید چرا که معمولاً در غار، راهنما وجود ندارد.
· ملزومات سفر: با وجود در دسترس بودن آب آشامیدنی، بهتر است در فصول گرم سال، آب به همراه داشته باشید.
· راه دسترسی: استان کردستان، ۴۶ کیلومتری جنوب غربی تکاب، ۵ کیلومتری غرب روستای یوزباش کندی.
