افزایش روز افزون انواع زباله‌های تروخشک در برخی استان‌های کشور از جمله البرز موجب شده تا بازیافت و بیخطرسازی آن‌ها با هزینه‌ها و مشکلات بسیاری مواجه شود. حالا خبر‌ها حکایت از آن دارد که بحران شیرابه‌های حاصل از تولید انواع زباله‌های‌تر در البرز که به شدت محیط‌زیست این استان را آلوده کرده است مدیران شهری را بر آن داشته تا به فکر چاره بیفتند.
به گزارش «تابناک البرز»؛ موضوعی که موجب شد تا رئیس کمیسیون معماری شورای شهر کرج اعلام کند: با توجه به حجم بالای تولید زباله و پساب‌های ناشی از آن، نانو و بیوتکنولوژی می‌تواند مشکل شیرابه پسماند‌های کرج را حل کند.
با وجود اینکه سرانه تولید زباله در دنیا برای هر نفر روزانه ۳۵۰ گرم است ولی هر البرزی روزانه ۶۵۰ گرم زباله تولید می‌کند که نزدیک به دو برابر استاندارد جهانی است. آمار‌ها نشان می‌دهد که در این استان روزانه ۱۲۰۰ تن انواع زباله تروخشک تولید می‌شود. این در حالی است که علاوه برآن روزانه ۱۳ تن زباله بیمارستانی در استان تولید می‌شود که بخش عمده‌ای از آن‌ها به همراه سایر زباله‌ها جمع‌آوری و دفن می‌شوند. با وجود اینکه بسیاری از بیمارستان‌های استان به سیستم بیخطرسازی زباله‌های بیمارستانی مجهز هستند، اما برخی از مراکز از جمله، آزمایشگاه‌ها، کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها و مطب‌ها هستند که فاقد سیستم بیخطرسازی هستند و این نقش مهمی در مخلوط شدن زباله‌های بی‌خطر با انواع خطرناک آن دارد.
با وجود اینکه سرانه تولید زباله در دنیا برای هر نفر روزانه ۳۵۰ گرم است ولی هر البرزی روزانه ۶۵۰ گرم زباله تولید می‌کند که نزدیک به دو برابر استاندارد جهانی است. آمار‌ها نشان می‌دهد که در این استان روزانه ۱۲۰۰ تن انواع زباله تروخشک تولید می‌شود. این در حالی است که علاوه برآن روزانه ۱۳ تن زباله بیمارستانی در استان تولید می‌شود که بخش عمده‌ای از آن‌ها به همراه سایر زباله‌ها جمع‌آوری و دفن می‌شوند. با وجود اینکه بسیاری از بیمارستان‌های استان به سیستم بیخطرسازی زباله‌های بیمارستانی مجهز هستند، اما برخی از مراکز از جمله، آزمایشگاه‌ها، کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها و مطب‌ها هستند که فاقد سیستم بیخطرسازی هستند و این نقش مهمی در مخلوط شدن زباله‌های بی‌خطر با انواع خطرناک آن دارد.
از آنجا که برای رفع خطر زباله‌ها و دفن بهداشتی آن‌ها نیاز به سیستم‌های مدرن بازیافت است، اما واقعیت‌ها نشان می‌دهد البرز نه تنها از این فناوری مهم محروم است بلکه ظرفیت پایین کارخانه‌های بازیافت استان حتی جوابگوی مقدار ناچیزی از زباله تولیدی استان هم نمی‌باشد. با وجود آنکه در البرز واحد‌هایی برای بازیافت زباله وجود دارند، اما ظرفیت آن‌ها بسیار پایین است و تنها می‌توانند چیزی در حدود ۲۵۰ تن زباله را بازیافت کنند. که این حجم از بازیافت در مقابل تولید روزانه ۱۲۰۰ تن زباله تروخشک و ۱۳ تن زباله بیمارستانی اصلاً قابل توجه نیست. رئیس کمیسیون معماری شورای شهر کرج در این خصوص می‌گوید: «با توجه به حجم زباله‌های تولیدی و نیاز به استفاده از روش‌های نوین بازیافت چاره‌ای جز این نیست که به فکر استفاده از روش‌های نوین در این زمینه باشیم.» احد رسولی با اشاره به نقش مهم استارتاپ‌ها در موارد گوناگون خصوصاً موضوع بازیافت زباله‌ها می‌افزاید: «استارتاپ‌ها می‌توانند با استفاده از نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی به سرعت مشکلات زیست‌محیطی ناشی از شیرابه پسماند‌ها را حل کنند.»
از آنجا که استفاده از روش‌های قدیمی نمی‌تواند در بیخطرسازی زباله‌ها مؤثر باشد لذا موفقیت‌های جدید در زمینه نانو و بیوتکنولوژی توانسته تا در این زمینه خدمات خوبی را ارائه دهد. از آنجا که مشکلات متعددی در زمینه تصفیه آب وجود دارد و روش‌های متداول جوابگوی همه نیاز‌ها در این زمینـــه نبـــوده و ضعف و کاستی‌هایی دارد، لذا استفاده از این روش می‌تواند در حل این معضلات کمک قابل توجهی کند. با کمک نانوتکنولوژی می‌توان فلزات سنگین، حشره کش‌ها، علف کش‌ها، باکتری‌ها، نیترات، ارسنیک و... را از آب‌های سطحی، زیرزمینی و پساب‌ها حذف کرد.
نتایج تحقیقات کارشناسان در این زمینه نشان داده استفاده از روش‌های جدید که براساس فناوری نانو در تصفیه آب عمل می‌کنند. این امکان را می‌دهد که منابع آبی را حفاظت کرده و کیفیت آن را بهبود بخشیده و نقایص روش‌های متداول را برطرف ســازیم. به جـرئت می‌توان گفت که نانوتکنولوژی نه تنها تمامی مشکلات موجود در صنعت آب را برطرف می‌سازد، بلکه بسیار مقرون به صرفه بوده و در هر محلی حتی مناطق دور از دسترس و فاقد جریان برق نیز قابل اجرا می‌باشد. یکی از کارشناسان حوزه فناوری نانو و بیوتکنولوژی در خصوص لزوم استفاده از نانو و بیوتکنولوژی در حل مشکل ناشی از شیرابه پسماند‌های تولیدی می‌گوید: «حفظ منابع آب وخاک برای جلوگیری از آلودگی هرچه بیشتر آن می‌طلبد تا استفاده از روش‌های نوین برای حذف تمام آلودگی‌ها از این دو منبع مهم به کار گرفته شود.» رضا چارمند می‌افزاید: استفاده از نانو فناوری از قابلیت بزرگ کردن ذرات کوچکی برخوردار است و این در کار فیلتر به منظور دریافت ذرات ریز آلوده بسیار مؤثر است و می‌تواند در جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست خصوصاً آب و خاک کمک بزرگی کند.
محمدرضا سوری
