کودکان کار پدیده ای نامطلوب است که به عنوان چهره ای دردناک از شهر در مقابل دیدگان ما قرار گرفته و گویی دیگر دیدن این کودکان معصوم که با سختی به کاری مشغول هستند، برای همه ما به موضوعی عادی مبدل شده است.
به جرات می توان گفت بخش اعظمی از کلانشهرهای کشور با پدیده نامیمون کودکان کار و خیابان درگیر هستند، دستان کوچی که با روی آوردن به کارهایی مانند شستن شیشه خودروها، گل فروشی، فال فروشی، سعی می کنند درآمدی با این کار خود کسب کنند.
درکلانشهری مانند کرج که شاهد موج گسترده ای از مهاجرت های روز افزون است، این پدیده به شکلی گسترده تر خود را نشان داده، برخی از این کودکان آنقدر کوچک و خردسال هستند که دیدنشان احساسات انسان را جریحه دار می کند.
راحت گذشتن از این پدیده اجتماعی، می تواند منجر به یک ناهنجاری و آسیب اجتماعی تبدیل شود چرا که خیابان نمی تواند مکان مناسبی برای تربیت این کودکان باشد و محتمل است که از سنین کودکی با موضوعاتی آشنا شوند که می تواند آینده آنها را متاثر سازد.
کودکانی که به جای آغوش پرمهر پدر و مادری و رفتن به مدرسه، در گرما و سرما در خیابان ها باید به دنبال درآمدی باشند که تنها سهم اندکی از این درآمد به جیب شان رفته و بخش اعظمی از آن را سرکرده باندها و افرادی به اصطلاح پدر و مادر به یغما می برند.
به جرات می توان گفت که کودکان کار و خیابان توسط عده ای سودجو به بیگاری کشیده شده و با توجه به اینکه عابران در برخورد با این افراد اسیر احساسات شان می شوند، برخی نیز درآمدهای کلانی را کسب می کنند.
گرچه بخش بزرگی از این کودکان کار در کلانشهری مانند کرج، ایرانی نبوده و اتباع کشورهای بیگانه هستند، کسانی که ایران را به عنوان محل درآمدی خوب برای خود تلقی می کنند و با زشت کردن چهره شهرهای ما مطامع دیگران را تامین می کنند.
در ظاهر متولی خاصی برای زدودن این پدیده ناموزن از چهره شهرها وجود ندارد، بیشتر برخوردها سلبی بوده و تنها به این اکتفا کرده اند که با یک دستگاه خودرو این کودکان را جمع آوری کنند، اما این روش نشان داده که جوابگو نیست چون بعد از مدتی بار دیگر این کودکان به خیابان ها باز می گردند و باز روز از نو روزی از نو.
مقابله با پدیده کودکان کار را نمی توان تنها از یک دستگاه و سازمان اجرایی درخواست کرد، دستگاه های متولی زیادی باید پای کار بیایند تا این پدیده زشت را از چهره شهرهایمان بزدایند.
طبق قانون کودکان بی سرپرست و بد سرپرست تا سن 18 سالگی باید در مراکز شبانه روزی نگهداری شوند، این در حالی است که گاه کمبود زیرساخت ها در شهرهایی نظیر کرج مانع تحقق این امر می شود.
طی ماه های گذشته، اقداماتی از سوی دادگستری البرز برای مقابله با این پدیده در استان به خصوص کرج آغاز شده، اما ادامه این حرکت به گفته مسئولان قضایی این استان نیازمند این است که دیگر دستگاه ها نیز پای کار آمده و بی تفاوت از کنار آن نگذرند.
رییس کل دادگستری البرز در جلسه اخیر شورای پیشگیری از وقوع جرم این استان از تمام دستگاه های اجرایی و فرهنگی استان خواست در امر ساماندهی کودکان کار و خیابانی همکاری کنند.
احمد فاضلیان افزود: هیچ مسئولی نباید به بهانه مشغله کاری در این زمینه شانه خالی کند زیرا دستگاه قضایی به رغم حجم بالای خدمات برای تحقق این امر پای کار آمده است.
وی اضافه کرد: اگر بتوانیم 5 درصد کودکان کار و خیابان را در استان البرزساماندهی کنیم، کار بسیار بزرگی انجام داده ایم.
فاضلیان گفت: نیاز است تا سازمان برنامه و بودجه استان ردیف بودجه ای برای این پدیده به عنوان یک آسیب اجتماعی در نظر بگیرد و در کنار آن از ظرفیت تشکل های مردم و خیرین نیز باید استفاده کرد.
رییس کل دادگستری البرز افزود: پدیده کودکان کار و خیابان چهره شهرهای ما را زشت کرده، با فرهنگ سازی در این زمینه می توان آینده استان را نجات داد.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان البرز نیز در گفت و گو با ایرنا، گفت: برای کاهش آسیب های اجتماعی، کودکان کار و خیابان خارجی درالبرز به کشور خود بازگردانده می شوند.
حاجی رضا شاکرمی افزود: طی نامه ای از نیروی انتظامی استان البرز خواسته شده تا با همکاری اداره کل اتباع استانداری البرز این کودکان را جمع آوری و به کشور های خودشان بازگردانده شوند.
وی گفت: این کودکان که بیشتر در چهارراه ها حضور دارند در معرض آسیب هایی همانند تصادف با خودروها قرار دارند.
شاکرمی ادامه داد: لازم است از همین امروز این کودکان شناسایی و جمع آوری شوند.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان البرز افزود: همچنین برای افرادی که در معابر سد معبر می کنند نیز باید تمهیدات جدی اندیشیده شود.
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری البرز نیز در گفت وگو با ایرنا گفت: 80 درصد کودکان کار و خیابان در این استان اتباع خارجی هستند.
مهدی جوهری با بیان اینکه 20 درصد از کودکان کار در استان ایرانی هستند، اظهار داشت: بیشتر کودکان اتباع بیگانه از کشورهای بنگلادش و پاکستان به البرز آمده اند.
وی اضافه کرد: با هدف ساماندهی کودکان کار و خیابان درالبرز، مرکزغربالگری در کرج راه اندازی شده که در مرحله نخست ساماندهی کودکان کار ایرانی انجام می شود.
جوهری گفت: ساماندهی کودکان کار و خیابان دغدغه همه شهروندان و مسئولان است که به همین منظور، اجرای آئین نامه ساماندهی کودکان مصوب سال 84 در برنامه ها قرار گرفته که بر اساس این آئین نامه کودکانی که بی سرپرست هستند باید تا سن 18 سال در مراکز شبانه روزی نگهداری شوند.
وی با بیان اینکه ظرفیت امکانات بهزیستی برای نگهداری کودکان کار و خیابان بی سرپرست محدود است اظهار داشت: به همین منظور نیاز است تا از ظرفیت تشکل های مردم نهاد استفاده شود.
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری البرز افزود: ساماندهی کودکان کار و خیابان نیازمند کمک همه دستگاه های اجرایی است چرا که در صورت تحقق این مهم می توان امیدوار بود که در جرایم دیگر مانند بزهکاری و سرقت های خرد کاهش چشمگیری داشته باشیم.
جوهری ادامه داد: همچنین کودکانی که دارای والدین بد سرپرست هستند از والدین آنها سلب حضانت می شود.
وی ادامه داد: وجود کودکان کار و خیابان در چهارراه ها زیبنده شهر کرج نیست و هدف این است که در مرحله نخست به صورت کاملا مسالمت آمیز از این کودکان حمایت های لازم صورت گرفته و مشکلات آنها و خانواده هایشان بررسی و در جهت رفع آنها گام برداریم.
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری البرز این را هم اضافه کرد که : اراده جمعی برای اجرایی کردن آئین نامه کنوانسیون حقوق کودک در کشور وجود ندارد و وارد یک سری کارهای فانتزی شده ایم که در عمل تاثیر چندانی نداشته اند.
جوهری گفت: حمایت از حقوق کودکان به خصوص کودکان کار و خیابان نیازمند این است که همه دستگاه های متولی نسبت به آن احساس مسئولیت کنند و به صورت جدی پای کار بیایند.
