این روزها بسیار غمگین است؛ به تسلیت بسنده میکنیم و به فکر گرو کشی هستیم تا او را که اکنون در سطح جهان مطرح است را از آن خود کنیم؛ فارغ از آنکه سال هاست امیدش برای زندگی در کشورش را از دست داده و امروز تنها می توان به فکر تغییر اسم معابر با نام نخبگان درگذشته باشیم.
به گزارش تابناک : هنگامی که به نخبگان اهمیت داده نمی شود تنها همانند این روزها به تسلیت بسنده میکنیم و به فکر گرو کشی هستیم تا او را که اکنون در سطح جهان مطرح است را از آن خود کنیم؛ فارغ از آنکه آن فرد سال هاست امیدش برای زندگی در کشورش را از دست داده و امروز تنها می توان به فکر تغییر اسم معابر با نام نخبگان درگذشته باشیم.
همهی ما از دیرباز با پدیده‌ای به نام "فرار مغزها" یا "مهاجرت نخبگان" آشنا هستیم اما چرا در تمام این سال‌ها همچنان این موضوع در جامعه ی ما به عنوان یک مسئله مطرح است و برای آن راه‌حلی پیدا نشده است؟!
مریم میرزاخانی نابغه ریاضی جهان روز گذشته در امریکا از میان ما رفت اما نکته ای که از آن چشم پوشی شده چرایی مهاجرت نخبگانی مانند میرزاخانی است که این روزها بدان ها نیاز داریم. مرگ میرزاخانی شاید تلنگری باشد به این رخداد تلخ یعنی فرار مغزها!
جالب است بدانید ایران ازنظر مهاجرت نخبگان در بین کشورهای جهان رتبه بالایی دارد، حدود ۲۵درصد از کل ایرانیان تحصیلکرده هم‌اکنون در کشورهای توسعه‌یافته زندگی می‌کنند.
هرچند عنوان مهاجرت نخبگان شامل همه متخصصان، علمی و اداری می شود، ولی غالبا مهاجران کسانی هستند که عمدتا خواهان پیشرفت های اجتماعی و اقتصادی می باشند و غالبا در سه طبقه پزشکان، مهندسان و دانشمندان می باشند. به عنوان نمونه، در یک گزارش، تعداد پزشکان و مهندسان خارجی در امریکا در سال 64 ، 29% مجموع فارغ التحصیلان پزشکی در دانشگاه های امریکا حضور داشتند.
قشر تحصیلکرده ایرانی در سال‌های اخیر به دلایل گوناگون ایران به قصد زندگی در کشورهای مختلف جهان ترک کرده‌اند. این پدیده آنچنان رواج داشته است که در چند سال گذشته صندوق بین‌المللی پول، ایران را از نظر مهاجرت نخبگان در رتبه نخست قرار داد.
برای جلوگیری از فرار مغزها و جبران خسارت های ناشی از آن، باید اقدامات جدّی در این زمینه صورت گیرد؛ برخی اقدامات کوتاه مدت و برخی نیز نیازمند برنامه های زیربنایی و بلند مدت است
از حدود سه سال پیش، مجلس، وزارت علوم و امور خارجی تلاش‌هایی را برای بازگرداندن فرزندان مسئولان آغاز کرده‌اند، البته تلاش‌های آنها تاکنون بی‌نتیجه بوده است. بسیاری از کارشناسان اجتماعی و فرهنگی معتقدند که مهاجرت نخبگان و همچنین عدم بازگشت بسیاری از جوانان به کشور به علت شرایط نامناسب اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور است که دولت به ویژه در چند سال اخیر، برای حل این مسائل برنامه‌های راهبردی نداشته است.
اما فرار مغزها عوامل بسیاری دارد و به این راحتی نمی توان نخبگان را آشتی داد نتايج مطالعات انجام شده بيانگر آنکه فرار مغزها تابع عوامل اقتصادي از جمله نرخ بيکاري، دستمزد نيروي کار و شکاف شاخص رفاهي بين ايران و اروپا مي‌باشد
کشورهایی مانند چین، فیلیپین، پاکستان، مالزی، نیوزیلند، هند و ترکیه از جمله کشورهای موفق در مهاجرت معکوس نخبگان علمی خود هستند. شهر بنگلور هند اکنون شهر «آی‌تی» لقب گرفته و در سال 2007 حدود 40 هزار نفر نیروی انسانی کارآمد به این شهر بازگشته‌اند. همچنین ترکیه در حال حاضر توانسته با برقراری ارتباط مؤثر و مستمر با نخبگان و بهره‌مندی از دانش آنها در بخش صنعت و دانشگاه و فراهم کردن شرایط مناسب اقتصادی برای نخبگان، نه‌تنها بسیاری از نخبگان علمی خود را از کشورهای دیگر بازگرداند بلکه توانسته از کشورهای عربی، آسیای میانه، بلوک شرق و دریای سیاه، نیروی متخصص، دانشجویان ممتاز و نخبگان علمی را جذب کند.
چنین وضعیتی درباره فرار مغزها در کشورمان همچنان جای سوال و تعجب داشته باشد؛ از همین رو شایسته است تا در زمینه بازگشت نخبگان و کاهش روند مهاجرت فعلی، اقداماتی جدی و اساسی صورت گیرد؛ چرا که در غیر این صورت بازنده اصلی این ماجرا ایران خواهد بود. در حالی که با یک سیاست گذاری دقیق و تامین اعتبار در زمینه آموزش و فراهم کردن امکانات رفاهی، نه تنها می توان از ادامه این روند جلوگیری کرد، بلکه می توان با بهره مندی از علم و دانش به روز این متخصصان، ارزش افزوده های بسیار بالایی ایجاد کرد و در نهایت در مسیر توسعه کشور گام برداشت.
منبع : تیترشهر