انباشت 14 هزار تن آلودگی در هوای تهران و دست و پنجه نرم کردن بیش از 35 میلیون ایرانی با این معضل خودساخته در یک هفته گذشته موجب شد تا نمایندگان استان تهران در بهارستان و اعضای پارلمان شهر در خیابان بهشت با نوشتن نامه و بیان تذکرات خود نسبت به آلودگی هوا اعتراض کنند.
35نماینده مجلس در نامه‌ای به رئیس‌جمهور آلودگی هوا را ناشی از عدم‌مدیریت صحیح و منطبق با استانداردهای جهانی عنوان کردند و خواستار دستور فوری رئیس‌جمهور برای حل این مشکل شدند.اکبر رنجبرزاده، عضو هیأت رئیسه مجلس در پایان جلسه علنی نامه 35نماینده به رئیس‌جمهور درباره آلودگی هوا را قرائت کرد.
در این نامه آمده است: «جناب آقای روحانی، ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، همانطور که مستحضرید، سالیان متمادی است که تهران و برخی از کلانشهرهای تهران در بسیاری از روزهای سال از آلودگی هوا در رنج و مشقت هستند و مردم شریف و نجیب این کلانشهرها ناگزیر به تنفس در هوای آلوده و تحمل انواع بیماری‌های حاد و حتی رقم خوردن مرگ شهروندان در موارد بی‌شماری هستند.
معضل آلودگی هوای تهران و اکثر کلانشهرهای دیگر عمدتاً ناشی از عدم‌مدیریت صحیح و منطبق با استانداردهای جهانی است و جنس آن با آلودگی ناشی از ریزگردها که منشأ خارجی دارد متفاوت است و با عزم و تدبیر صحیح می‌توان در کوتاه‌مدت به مقابله با آن پرداخت لذا ضروری است شخص جنابعالی در این موضوع مهم ورود فرموده و به قید فوریت دستور فرمایید نهادها و مراجع ذی‌ربط تدابیر لازم را اندیشیده و تصمیمات جدی در این خصوص
اتخاذ کنند.»
یک تهدید جدی
تصمیمات اتخاذ شده درباره کاهش آلودگی هوا باید یک هفته قبل از افزایش آلودگی‌ها صورت می‌گرفت. علی محمد شاعری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به این نکته درباره نامه نمایندگان به رئیس‌جمهور گفت: دولت و مجلس باید هر چه سریع‌تر در زمینه کاهش آلودگی هوا اقدام جدی و عملی اتخاذ کنند. به گفته وی، تصمیمات اتخاذ شده باید یک هفته قبل از افزایش آلودگی هوا صورت می‌گرفت.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: ما در این کمیسیون درخصوص لایحه هوای پاک به‌مدت 2ماه بحث و بررسی داشتیم و سپس این لایحه به صحن علنی ارائه شد ولی متأسفانه به‌خاطر برخی غلط‌های املایی در متن این لایحه، مجلس آن را برای اصلاح بار دیگر به کمیسیون ارجاع داد و همین موضوع باعث شد که در واقع تصویب قانون با تأخیر صورت گیرد. شاعری گفت: هم‌اکنون 150واحد بزرگ صنعتی در تهران و نیز حدود 1000واحد صنعتی آلاینده در اصفهان وجود دارد که برای جلوگیری از افزایش آلودگی هوا باید فعالیت آنها به‌صورت کامل تعدیل شود. شاعری همچنین خواستار ارائه شیوه‌نامه هشدار و اضطرار از سوی دولت به سازمان حفاظت محیط‌زیست و همچنین سازمان‌های تابعه برای مقابله با آلودگی هوا شد.
جای خالی اقدام جدی
علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس و امضا‌کننده نامه نمایندگان به رئیس‌جمهور هم گفت: آلودگی هوای بسیاری از مناطق در مرز هشدار قرار گرفته و طبق تصمیم نمایندگان باید کارگروه ملی مقابله با آلودگی هوا تشکیل شود و اقدامات جدی در این رابطه در دولت انجام شود تا از وارد شدن خسارات بزرگ، جلوگیری شود. به گفته مطهری، پیشنهاداتی درخصوص اینکه طرح زوج و فرد خودرو از در منزل تا پایان آذرماه در تهران اجرایی شود، ارائه شده است. نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: همچنین براساس پیشنهاد نمایندگان باید اقدامات دیگری در راستای مقابله با آلودگی هوا مخصوصا در موضوع مدیریت مدارس کشور به‌ویژه مدارس ابتدایی انجام شود.
لزوم برنامه‌ریزی واحد
علیرضا رحیمی از دیگر امضا‌کنندگان نامه به رئیس‌جمهور گفت: آلودگی هوای تهران به‌صورت روز‌مره شهروندان و شهر را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد از این‌رو بارها طرح‌های موردی همچون اجرای طرح زوج و فرد از سوی مسئولان اجرایی در دستور کار قرار گرفته است اما آنچه بیش از همه دارای اهمیت است اینکه شاهد انسجام بین دستگاه‌ها و برنامه‌ریزی واحد برای مقابله با آلودگی هوا باشیم. این نماینده تهران تصریح کرد:
در وضعیت فعلی سازمان حفاظت محیط زیست، شهرداری و سایر دستگاه‌ها به‌صورت جداگانه برنامه‌ریزی کرده و به مقابله با آلودگی هوای پایتخت پرداخته‌اند که متأسفانه این شیوه تأثیر چندانی نداشته است. وی افزود: موازی‌کاری‌های مطرح همچنین موجب تحمیل هزینه‌های بسیار می‌شود کما اینکه کارآمدی را هم کاهش می‌دهد، بنابراین برای افزایش کارآمدی و اثربخشی هزینه‌کردها برای کاهش آلودگی هوا باید انسجام در حوزه برنامه‌ریزی و اجرا وجود داشته باشد.
نباید منتظر باران ماند
اسدالله عباسی نماینده رودسر درباره نامه نمایندگان به رئیس‌جمهور گفت: تا چه زمانی مردم پایتخت باید از هوای آلوده و سمی تهران استنشاق کنند. به گفته این نماینده نباید منتظر امداد الهی مانند وزش باد و بارش برف و باران بود. وی از مسئولان خواست که در راستای حل معضل آلودگی هوا گام بردارند و از مرگ تدریجی مردم جلوگیری کنند.
گرفتاران در آلودگی هوا
دامنه اعتراضات به آلودگی هوا دیروز همزمان با صحن علنی مجلس در بهارستان به صحن علنی شورای شهر تهران در خیابان بهشت نیز کشیده شد تا جایی که رئیس شورا وضعیت آلودگی هوای پایتخت راعامل مرگ تدریجی افراد جامعه قلمداد کرد. مهدی چمران با اشاره به اینکه در آلودگی هوا گرفتار شدیم و مرگ را به چشم می‌بینیم از مسئولان خواست تا به جای سرگرم ساختن خود به مسائل خرد و کوچک فکری برای حل معضل آلودگی هوا کنند.
چمران تکمیل سیستم حمل‌ونقل عمومی با کمک دولت را عاملی مؤثر در کاهش آلودگی هوا اعلام کرد و گفت: متأسفانه این زیرساخت‌ها در سایه عدم‌تخصیص بودجه از سوی دولت هنوز تکمیل نشده است. چمران همچنین بابت اینکه کشورهای دیگر دنیا موفق شدند بر معضل آلودگی هوا غلبه کنند از ناتوانی مسئولان کشور برای حل این مشکل انتقاد کرد. پس از آن اقبال شاکری که ریاست کمیته عمران شورای شهر را برعهده دارد نیز گفت:
آلودگی هوا قصه تکراری و حل نشدنی تهران بزرگ است که این روزها خسارات روحی و جسمی سنگینی به شهروندان وارد می‌کند و این درحالی است که تهران کارکرد ملی دارد و هرگونه کوتاهی درآن به منزله ضعف و ناکارآمدی مدیریت در کشور است. وی از مسئولان خواست که اگر نمی‌توانند برای به خطر افتادن سلامت مردم کاری کنند کنار بروند و کار را به‌دست کسانی بسپارند که ثابت کرده‌اند در هر کاری «ما می‌توانیم».
اقبال شاکری با انتقاد بابت اینکه هیچ‌کدام از ارگان‌های مسئول در امر حل آلودگی هوا پاسخگو نیستند، گفت: این کلید برجام که قرار بود قفل‌های کشور را بازکند حداقل فکری برای 1000واگن برای مترو، 400 اتوبوس برای ناوگان اتوبوسرانی، 2هزار تاکسی فرسوده و تولید موتورهای برقی بکند. وی افزود: کار آ‌نقدرخراب است که مدیرکل گردشگری از توریست‌های خارجی بابت آلودگی هوا معذرت خواهی کرد اما یک نفر از مسئولان صدایش درنیامد که بخواهد از مردم خودمان عذرخواهی کند. حداقل اگر منابع ندارند اوراق مشارکت و صکوک صادر و BOT راه‌اندازی کنند البته به‌شرط اینکه این منابع اگر جمع‌آوری شد سراز حقوق‌های نجومی درنیاورد.
از سوی دیگر محسن سرخو، رئیس کمیته حمل‌ونقل بیشتر بر کوتاهی شهرداری در اجرای تعهداتش در قبال مصوبات برنامه پنج‌ساله دوم تأکید کرد که اگر به آنها عمل می‌شد معضل آلودگی هوا امروز به این شدت نبود. وی با بیان اینکه براساس برنامه پنج ساله شهرداری تهران باید تا پایان سال94، 400 اتوبوس برقی به ناوگان اضافه می‌کرد، گفت: تعداد اتوبوس‌ها هم باید به 7800دستگاه می‌رسید و نوسازی ناوگان مینی بوس نیز باید تمام می‌شد اما ازهمه این برنامه‌ها عقب هستیم.
سرخو با بیان اینکه براساس برنامه باید شهرداری 5000فیلتر دوده روی اتوبوس‌ها و 15هزار و 600کاتالیست روی تاکسی‌ها نصب می‌کرد، گفت: هیچ‌کدام از این برنامه‌ها به سرانجام نرسیده ضمن اینکه ما جایگزینی خودروهای هیبریدی با بنزینی را در دستور کار داریم که تاکنون تنها 200خودروی هیبریدی آن هم با کمک مجموعه‌های خارج از شهرداری محقق شده است. وی که ریاست کمیته حمل‌ونقل شورای شهر را برعهده دارد از برنامه جایگزینی سالانه 10هزار موتورسیکلت برقی با کاربراتوری هم سخن گفت که به سرانجام نرسیده است.
ورود نونوارها در مقابل خروج فرسوده‌ها
محمد حقانی، رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر هم در واکنش به معضل آلودگی هوا از لزوم نوسازی ناوگان اتوبوسرانی سخن گفت و افزود: قبول دارم که 82.5درصد پول خرید اتوبوس را دولت باید بپردازد یا در بحث ساخت مترو 50درصد اعتبارات باید از سوی دولت تأمین شود اما واقعیت این است که 2دولت قبل هم حتی یک ریال به شهرداری دراین باره کمک نکردند. به گفته حقانی بحث بر سر ساخت 400 یا 500کیلومتر مترو نیست بلکه ما نیازمند 1000کیلومتر مترو هستیم.
بنابراین در برنامه‌های شهرداری ساخت و توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی با محوریت مترو باید در اولویت باشد. احمد حکیمی پور، رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر هم ازجمله کسانی بود که دیروز نسبت به وضعیت آلودگی هوای پایتخت واکنش نشان داد و پیشنهاد داد تا هرکسی در تهران می‌خواهد خودروی جدیدی پلاک بزند حتما یک خودروی پلاک فرسوده را از رده خارج کند.
حبیب کاشانی، عضو کمیسیون بودجه که معمولا کمتر در جلسات شورای شهر درخواست وقت برای طرح تذکر می‌دهد دیروز یکی از طولانی‌ترین و تأثیرگذارترین بحث‌های خود را طی 14سالی که از عضویتش در شورای شهر می‌گذرد مطرح کرد. وی ابتدا با استناد به آیاتی از قرآن که مرگ حتی یک انسان را به منزله مرگ همه انسان‌ها می‌داند، گفت:
ظرف 20روز گذشته 412نفر از هموطنان ما بر اثر آلودگی هوا فوت کردند. اینها پدر، مادر یا فرزند بودند که به‌خاطر ناتوانی ما درانجام وظایفمان جان خود را از دست دادند. وی با طرح این سؤال که دنیا در برخورد با مسئولان ناتوان چطور رفتار می‌کند یا اینکه آیا 11سال زمان کافی برای حل مشکل آلودگی هوا نیست، گفت: از قوه قضاییه درخواست می‌کنم که یک تیم کارشناسی بفرستند و بررسی کنند چرا تعداد فوتی‌ها بر اثر ایست قلبی در یک‌ماه گذشته افزایش داشته و مقصر آن را شناسایی کنند؟
اسماعیل دوستی، نایب‌رئیس کمیسیون عمران وحمل ونقل اما دردفاع از دولت در بحث آلودگی هوا برآمد و گفت: کسی از دولت اینجا نیست تا وقتی به دولت می‌تازیم پاسخ دهد. نباید یکطرفه حرف زد. مگر آقای احمدی‌نژاد 8سال رئیس‌جمهور نبود؟ مگر درآمدهای نفتی بالا نداشتیم، آن زمان برای حل آلودگی هوا چه کردند؟ وی از اعضا خواست تا انصاف داشته باشند.
موتورهایی که هنوز هستند
معاون برنامه‌ریزی توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران هم با اعلام اینکه ایده تبدیل موتور کاربراتوری به هیبریدی پیشنهاد شهرداری تهران بوده است، گفت: با وزارت صنایع جلسه گذاشتیم، حتی با وزارت دفاع نیز رایزنی کردیم به‌طوری که امروز وزارت دفاع در حال تولید باتری‌های این موتورهاست.
ناصر امانی همچنین در پاسخ به تذکر سرخو نسبت به عملکرد شهرداری در بحث آلودگی هوا گفت: وقتی طرح ممنوعیت تردد موتورهای کاربراتوری به کمیسیون زیربنایی دولت برده شد، با وجود آنکه 2مصوبه برای اجرا گرفت و قرار شد از ابتدای مهرماه سال‌جاری تردد موتورهای کاربراتوری در شهر ممنوع شود، متأسفانه شاهد بودیم این طرح اجرایی نشد چون وقتی موتور کاربراتوری به راحتی در اختیار مردم قرار می‌گیرد دیگر کسی تمایلی به خرید موتور برقی با هزینه‌های بالاتر ندارد.
وی با تأکید بر اینکه دربحث آلودگی هوا تنها شهرداری متولی آن نیست، گفت: 15سازمان در این زمینه مسئولیت دارند بنابراین نباید طوری صحبت کنیم که گویی فقط شهرداری متولی امر مبارزه با آلودگی هوای تهران است، چون ما مسئول توسعه فضای سبز و حمل‌ونقل عمومی هستیم و موفق هم بودیم؛ مثلا در طول 10سال گذشته تعداد بوستان‌ها از 800 به 2500بوستان رسید و در بحث ناوگان حمل ونقل عمومی نیز 100کیلومتر مترو در دست ساخت داریم و سرانه فضای سبز را هم از 8 به بیش از 15مترمربع رساندیم.
بنا بر این گزارش دیروز اسماعیل دوستی، نایب‌رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل در نطق پیش از دستور خود از بافت ناپایدار و فرسودگی 550 مدرسه شهر تهران سخن گفت تا جایی که وضعیت برخی مدارس شهر تهران از محروم‌ترین استان‌های کشور هم بدتر است. دوستی ضمن تأکید بر اینکه شهرداری در نوسازی مدارس وظیفه‌ای ندارد، گفت: «با بودجه تخریب و نوسازی مدارس که سالانه در حدود 10میلیارد تومان است 100سال زمان نیاز داریم تا آنها را بازسازی کنیم، به همین دلیل از شهرداری تهران می‌خواهم با ارائه لایحه‌ای برنامه نوسازی هر سال 10مدرسه را به شورای شهر برای تصویب ارائه کند.»
در پاسخ به این نطق مجتبی عبداللهی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار تهران گفت: «مدیریت شهری تهران هر سال 30میلیارد تومان در فصل تابستان و در قالب طرح استقبال مهر صرف ساخت آبخوری، سرویس‌های بهداشتی نوسازی و بهسازی مدارس می‌کند.»
به گفته عبداللهی، غالبا اعتباراتی که شهرداری صرف بهسازی مدارس در این ایام می‌کند بیشتر از میزان اعتباری است که شورای شهر تصویب می‌کند که البته در جلسه‌ای که روز دوشنبه گذشته با مدیرکل استان تهران آموزش و پرورش داشتیم قرار شد این همکاری‌ها گسترش یابد.
بنابراین گزارش اعضای شورای شهر تهران خیابان دریا در منطقه3 را به نام حسین قندی، استاد ارتباطات تغییر نام دادند. این خیابان در بالای دانشکده ارتباطات قرار دارد.
شورایاری‌ها در 2سال اخیر
دیروز نخستین دستور جلسه، اختصاص به گزارش عملکرد ستاد هماهنگی شورایاری‌ها داشت که توسط مرتضی طلایی، نایب‌رئیس شورای شهر که در عین حال ریاست ستاد شورایاری را نیز برعهده دارد، ارائه شد. این گزارش اختصاص به فعالیت شورایاری دور چهارم یعنی از آغاز سال1394 تا به امروز داشت.
به گفته طلایی نخستین و مهم‌ترین کار دور چهارم فعالیت شورایاری تدوین و اصلاح آیین‌نامه‌ها در 18سرفصل بود که برای سال اول، چهار سرفصل در دستور کار قرار گرفت که شامل آموزش و توانمند‌سازی، پژوهش و مطالعات میدانی، ارتباطات و اطلاع‌رسانی و اموراداری و اجرایی ستاد بود. از جمله دیگر اقدامات انجام شده در سال اول دور چهارم شورایاری‌ها انتخاب هیأت رئیسه، تحویل دفاتر و امکانات و تجهیزات بود که از سوی طلایی توضیح داده شد.
یکی از نکات مثبت مورد اشاره از سوی طلایی این بود که میزان شناخت مردم از شورایاری‌ها در این دوره از 5 به 27درصد افزایش یافته و میزان مراجعه مردم به سراهای محله نیز از 3 به 13درصد رسیده که این رقم ظرف 2سال آینده که پایان عمر شورایاری چهارم است باید میزان شناخت مردم از شورایاری‌ها حداقل به 50درصد و میزان مراجعه مردم به سرای محله‌ها نیز به 30درصد افزایش یابد.
از جمله محورهای مورد اشاره از سوی مرتضی طلایی درگزارش عملکرد شورایاری‌ها مشکلات و مسائل آنها بود؛ شاید از میان ده‌ها مشکل مورد اشاره از رئیس ستاد هماهنگی شورایاری‌ها بتوان به تقویت جایگاه قانونی این نهاد اشاره کرد. طلایی در این‌باره گفت: بنابر توصیه دولت نهاد شورایاری باید فعال شود؛ بنابراین باید تلاش کنیم تا موضوع قانونی شدن شورایاری‌ها از منظر مجلس شورای اسلامی سریع‌تر به سرانجام برسد.
روزنامه همشهری
منبع: ايرنا
